Czy zastanawiałeś(-aś) się kiedyś jakie masz właściwe alternatywy w przypadku planowanego usunięcia zęba lub kilku z nich? Czy zabieg ekstrakcji zęba lub kilku zębów jest początkiem postępowania z odroczoną perspektywą leczenia i możliwością odbudowy braku w uzębieniu? Czy nowoczesna stomatologia oferuje coś więcej w holistycznym podejściu do zdrowia i prawidłowego funkcjonowania narządu żucia i jamy ustnej?
Z tego wpisu dowiesz się:
- Czym jest natychmiastowa implantacja i jak przebiega taka metoda leczenia stomatologicznego?
- Jakie są korzyści takiego postępowania i dlaczego jest ono najlepsze z perspektywy medycznej?
- Jak implantacja natychmiastowa pomaga spełnić oczekiwania pacjentów dotyczące leczenia implantologicznego?
Implantacja natychmiastowa – odpowiedź na oczekiwania pacjenta względem odbudowy zęba
Kilka lat temu przeprowadzone zostały badania wśród pacjentów, jakie są ich oczekiwania względem leczenia implantologicznego. Najczęściej wymieniane to przewidywalność efektów, możliwość uniknięcia noszenia protez ruchomych w trakcie leczenia, optymalne koszty, jak najkrótszy czas leczenia i uniknięcie zabiegów regeneracji kości. Nie każdy problem da się wyleczyć w taki sposób, aby spełnić wszystkie te kryteria. Jeśli jednak tylko widzę taką możliwość, to robię wszystko co w mojej mocy, aby spełnić jak najwięcej z tych oczekiwań. Często z pomocą w takim przypadku przychodzi zabieg implantacji natychmiastowej – zwłaszcza jeśli chodzi o zęby jednokorzeniowe przednie.
Na czym polega implantacja natychmiastowa? Korona tymczasowa w jeden dzień.
Jak już wiecie jest wiele metod leczenia, a każdy lekarz czy gabinet posiada swoje protokoły. Ja na łamach bloga i kolejnych artykułów, dzielę się z Wami wiedzą, wynikającą z mojej praktyki, trwającej już prawie 20 lat. W tym tekście szerzej omówię implantację natychmiastową, ponieważ jest to metoda, która w dużym stopniu przyczynia się do spełnienia 5 wymienionych powyżej oczekiwań pacjentów.
Zacznijmy jednak od samego początku. Jako lekarz zawsze staram się ratować każdy ząb. Uważam, że naturalny ząb jest najlepszym implantem i nic nie jest w stanie go zastąpić. Tak samo dla pacjentów własne zęby są bardzo ważne i staramy się wspólnie robić wszystko aby je ratować. Czasami jednak możliwości ratowania zęba wyczerpują się. Jeśli przy jego wierzchołku są spore zmiany lub jeśli ulegnie złamaniu w niekorzystnym miejscu, pozostaje nam tylko ekstrakcja zęba.
Implantacja natychmiastowa polega na wprowadzeniu implantu bezpośrednio w pusty zębodół po korzeniu zęba. Jeśli osiągnięta zostanie wystarczająca stabilizacja implantu, co wymaga siły przekraczającej 35 Ncm, wtedy na tej samej wizycie implantolog może umieścić tymczasową koronę na implancie. To oznacza, że pacjent opuszcza gabinet stomatologiczny z natychmiastowo odbudowaną strukturą zęba.
Zabieg jest zalecany dla zębów jednokorzeniowych znajdujących się w obszarze estetycznym, czyli w przednich częściach górnej i dolnej szczęki. W tych przypadkach, kształt zębodołu po ekstrakcji zęba jest najbardziej zbliżony do optymalnego toru wprowadzenia implantu.
Co robić w przypadku konieczności usunięcia zęba?
Czy otrzymując informację o konieczności usunięcia zęba, myślisz od razu w jaki sposób uzupełnić tę lukę w uzębieniu? Być może tak jest, jeśli dowiadujesz się, że należy usunąć któryś z przednich zębów. …ale co z zębami bocznymi? W takim przypadku nasza determinacja znacząco maleje i nie skupiamy się aż tak bardzo na tym, aby bez zbędnej zwłoki uzupełnić braki w uśmiechu, bo ich nie widać.
Czy jesteś jednak świadomy(-a) jakie konsekwencje niesie za sobą utrata nawet jednego zęba? Powoduje ona przemieszczanie się i pochylanie zębów sąsiadujących z powstałą luką, za czym często idzie również utrata tkanki kostnej. To zaś może być powodem utraty zębów sąsiednich. I tak jak w domino, każda następna zmiana powoduje kolejną i kolejną. Dlatego tak ważne jest uzupełnienie braków w uzębieniu w jak najkrótszym czasie jaki upłynął od utraty zęba.
Wielu pacjentów na etapie ekstrakcji zęba skupia się tylko na tym fakcie. Usuwają go z założeniem, że o tym co stanie się dalej w tym miejscu i jak uzupełnić brak zastanowią się później. To w moim przekonaniu złe podejście nie tylko dla Waszego zdrowia, ale w dłuższej perspektywie także portfela.
Myślenie tylko o usunięciu zęba bez zastanowienia w ujęciu perspektywicznym co dalej, to mentalność wynikająca z dawnych sposobów postępowania, gdy usuwano ząb w wyniku bólu i w późniejszym czasie proponowano mosty lub inne rodzaje protez nieopartych na implantach. We współczesnej stomatologii plan leczenia ustala się już na samym początku, patrząc na problem od końca, bo tylko wtedy, gdy wiemy jaki cel chcemy osiągnąć, będziemy w stanie zastosować odpowiednią metodę. Mało osób ma również świadomość że implanty natychmiastowe można wykonać tak naprawdę w czasie jednej wizyty pacjenta.
Implantacja późna vs implantacja natychmiastowa, czyli dlaczego warto wszczepić implant zaraz po usunięciu korzenia zęba?
Odpowiedzmy sobie na to pytanie, analizując wspomniane wcześniej 5 oczekiwań pacjenta co do leczenia implantologicznego.
Po pierwsze zwróćmy uwagę na przewidywalność efektów leczenia. Badania przeprowadzone przez grupę ITI porównujące wyniki 2 metod leczenia: implantacji natychmiastowej oraz odroczonej pokazały, że efekty leczenia są praktycznie identyczne. Skoro mamy więc dowód na skuteczność obu metod, dlaczego nie wykonać implantu podczas jednego zabiegu? Tym bardziej, że bardzo często implant wszczepiony natychmiast po ekstrakcji zęba możemy od razu obciążyć koroną tymczasową. Pozwala to pacjentowi uniknąć funkcjonowania bez luki po zębie czy noszenia ruchomej protezy tymczasowej – pacjent od razu może się cieszyć implantem wraz z koroną. To z kolei jest spełnieniem drugiego z oczekiwań.
Implantacja natychmiastowa wpisuje się zatem w dwa pierwsze z 5 najważniejszych potrzeb pacjentów.
Czas leczenia – czy miejsce po ekstrakcji musi się całkowicie wygoić aby zastosować tymczasową koronę?
Kolejny aspekt, który poruszę to czas leczenia, który przebiega praktycznie o połowę krócej niż w przypadku wieloetapowego leczenia od ekstrakcji do zrośnięcia implantu z kością
Przy standardowym podejściu, leczenie składa się z kilku etapów:
- Usuwamy zęba,
- Czekamy 3-4 miesiące, żeby zagoiło się dziąsło, a w tym czasie najczęściej dochodzi do zaniku kości, ponieważ tak po prostu działa nasz organizm,
- Przeprowadzamy zabieg odbudowy kości,
- Czekamy na regenerację kości 4-9 miesięcy w zależności od przyjętej metody,
- Wszczepienie implantu oraz odbudowa kości,
- Czekamy 2-4 miesiące na jego integrację z kością,
- Zakładamy śrubę gojącą,
- Czekamy 1 miesiąc i wreszcie po niejednokrotnie ponad roku wykonujemy koronę zęba, czyli rozwiązujemy Twój problem z brakiem zęba.
Przewaga implantacji wczesnej nad implantacją późną
Tutaj cały proces możemy podzielić na dwa większe etapy:
- Na pierwszej wizycie wykonujemy większość czynności, to znaczy: usuwamy ząb, następnie skupiamy się na wstawieniu w jego miejsce implantu, a jeśli jest to konieczne odbudowujemy uprzednio kość oraz przeszczepiamy dziąsło i osadzamy na implant koronę tymczasową, która uzupełnia od razu brak zęba,
- Jeśli proces gojenia przebiega prawidłowo, po 2-4 miesiącach po wygojeniu, ustabilizowaniu się poziomu kości oraz tkanek miękkich i zakończeniu procesu osteointegracji zamieniamy tymczasowe uzupełnienie protetyczne na finalne, które wykonane jest z ceramiki
I to wszystko! Widać różnicę, prawda? Jeśli tylko pozwalają na to warunki anatomiczne pacjenta, w trakcie jednej wizyty pacjenta w gabinecie jest możliwość wykonania satysfakcjonującej odbudowy protetycznej. Jest to szczególnie ważne w przypadku zębów jednokorzeniowych, które są widoczne i wpływają również na pewność siebie pacjenta.
Duża ilość zalet natychmiastowego działania wynika właśnie z czasu, a raczej braku upływu czasu między usunięciem zęba, a dalszym leczeniem. Nasz organizm reaguje bowiem od razu na brak zęba i uruchamia naturalne procesy radzenia sobie z zaistniałą sytuacją poprzez resorpcję tkanki kostnej aby dziąsła w otworze po zębie mogły się zrosnąć. Natychmiastowe osadzenie implantu mu to uniemożliwia, bo nim organizm “zauważy”, że wystąpił brak zęba, zostaje on już uzupełniony!
Ekonomiczne i estetyczne rozwiązanie w implantologii
Co zatem z kosztami leczenia, które podejście jest bardziej ekonomiczne? Oczywiście implantacja natychmiastowa.
Dzieje się tak z kilku powodów:
- natychmiastowa implantacja jest zabiegiem, który wymaga znacznie mniejszej ilości czasu spędzonego w gabinecie, a sam ten fakt sprawia, że jej cena jest niższa,
- dodatkowo odbudowy kości wykonywane bezpośrednio po usunięciu zęba wymagają użycia mniejszej ilości różnego rodzaju materiałów i komponentów, niż w przypadku późnej implantacji co niesie za sobą kolejne oszczędności,
- odbudowa kości po usunięciu zęba jest bardzo małym zabiegiem. Polega na wprowadzeniu specjalnego materiału w przestrzeń po zębie. Nie wymaga używania dodatkowych membran, śrub, pinów, co się dzieje przy standardowych, dużych odbudowach. Dzięki temu jest też praktycznie nieodczuwalna dla pacjenta po zabiegu.
Tym samym jeśli spojrzymy kompleksowo na spektrum zalet wykonywania implantów zębowych od razu, obejmują one wszystkie 5 czynników wymienianych przez pacjentów jako najistotniejsze w ich oczekiwaniach dotyczących leczenia. To jednak nie wszystko.
Jakie są dodatkowe zalety implantacji natychmiastowej?
Przeprowadzenie zabiegu implantacji natychmiastowej jest najlepszą metodą postępowania z punktu medycznego, z kilku względów
- dzięki tej procedurze znacznie zmniejszamy szansę na zanik kości i obniżenie dna zatoki szczękowej, co zawsze występuje po usunięciu korzenia, stanowiąc naturalną i nieuniknioną konsekwencję. To z kolei pozwoli nam na odtworzenie korony na implancie idealnie odwzorowującej naturalny ząb. Niewątpliwe walory estetyczne stanowią cenny benefit.
- jeśli usuwamy ząb i nie wszczepiamy od razu implantu, zawsze dochodzi do zaników kości. Zaniki te sprawiają, że ząb zaczyna wystawać poza linię i obręb dziąsła, co sprzyja gromadzeniu się resztek jedzenia i staje się uciążliwe w utrzymaniu właściwej higieny. W tym aspekcie funkcjonalność stanowi kolejną zaletę.
- dodatkowo zachowujemy w lepszym stanie brodawki dziąsłowe, czyli różowe trójkąty, które widzisz między zębami. Jeśli ich nie ma, w znaczący sposób pogarsza się estetyka wykonanej pracy. Utrzymanie dziąseł na tym samym poziomie jak przy naturalnym zębie to kolejny walor estetyczny.
Wychodzi na to, że implantacja natychmiastowa ma same plusy. I faktycznie tak jest. Jest tylko jeden szkopuł. Procedura nie jest łatwa. Jak zawsze sukces leczenia jest sumą szczegółów i zależy od wielu czynników, wśród których najważniejszym jest prawidłowe umieszczenie implantu wraz z tymczasową koroną w wyrostku zębodołowym.
Lekarz przeprowadzający taką procedurę musi wziąć pod uwagę 3 ważne kwestie. Musi:
- dobrze rozumieć biologię gojenia,
- prawidłowo zdiagnozować pacjenta, aby móc zakwalifikować go do zabiegu,
- finalnie w odpowiedni sposób przeprowadzić zabieg w klinice
Na co zwrócić uwagę planując odbudowę zęba na implancie?
Spróbuję w prosty sposób wytłumaczyć na co my – jako lekarze – musimy zwracać uwagę planując zabieg.
- Trzeba zacząć od tak zwanego atraumatycznego usunięcia zęba. W tym celu używamy specjalnych narzędzi i dzielimy często ząb na kilka drobnych części, aby nie uszkodzić tkanek, które go otaczają. To jeden z kluczowych momentów zabiegu.
- Musimy dobrać odpowiedni rodzaj implantu. Zastosowanie zbyt szerokiego implantu, który nie pozwoli na rozwój nowej kości może doprowadzić do problemów w przyszłości. Ważne są również właściwości fizyczne implantu, ponieważ nie każdy się nadaje do tego rodzaju zabiegu. Implant powinien mieć tzw. platform switching oraz połączenie stożkowe z łącznikiem.
- Implant tak jak przy każdym innym zabiegu musi być perfekcyjnie spozycjonowany – 2 mm od blaszki przedsionkowej oraz 4 mm od przyszłej krawędzi dziąsła na głębokość. Dlatego przy implantacjach natychmiastowych praktycznie w 100% stosuje się nawigację w postaci szablonu chirurgicznego, aby umieścić implant w kości w idealnie do tego przewidzianym miejscu.
- Między implantem, a blaszką kostną od strony przedsionkowej musi się znajdować przestrzeń na wzrost nowej kości. W zależności od sytuacji pozostawiamy ją pustą, albo musimy wypełnić materiałem, który umożliwi wytworzenie się nowej kości. Ta przestrzeń musi wynosić minimum 2 mm.
- Jeśli odbudowujemy kości, musimy zastosować odpowiedni rodzaj materiału (biomateriału), który najlepiej integruje się z tkankami. Stosujemy tak zwany czysty allograft lub zmieszany z kością własną.
- Musimy podeprzeć dziąsło pozostałe po brakującym zębie w perfekcyjny sposób, aby nie doszło do jego zapadnięcia. To powoduje bowiem zanik kości. Dlatego zawsze wykonujemy indywidualną śrubę gojącą lub indywidualną koronę. Nie możemy stosować standardowych, prefabrykowanych elementów.
- W niektórych sytuacjach musimy wykonać dodatkowy zabieg przeszczepu dziąsła. Robimy to w sytuacji, gdy chcemy poprawić wygląd tkanek miękkich, zamaskować ich ubytek oraz z intencją zapobiegania przyszłym recesjom dziąsła.
Jak widzicie jest wiele czynników, które wymagają kontroli i nad którymi czuwa cały zespół specjalistów. Dlatego tak ważne jest, abyś wybrał(-a) gabinet z holistycznym podejściem do problemu i zdrowia swoich pacjentów, z lekarzami z doświadczeniem w wykonywaniu implantacji natychmiastowych, w którym zostaniesz otoczony kompleksową opieką.
Czy są sytuacje kiedy implantacja natychmiastowa jest niewskazana?
Oczywiście. Dzieje się tak jeśli po usunięciu zęba nie mamy wystarczającej ilości kości, aby ustabilizować nowo wszczepiony implant. Wówczas musimy odstąpić od zabiegu. Podobnie zabieg dyskwalifikuje całkowicie zanikła blaszka przedsionkowa. Wtedy wykonanie zabiegu implantacji niesie za sobą zbyt duże ryzyko i musimy zastanowić nad innymi możliwościami z zakresu protetyki.
Co więc robimy w takich sytuacjach? Usuwamy ząb i wykonujemy od razu zabieg zabezpieczenia zębodołu przed zanikiem kości jedną ze znanych i przebadanych metod. Przeprowadzenie tej procedury pozwala nam wszczepić implant w drugim etapie zabezpieczając kość przed zanikiem. Jeśli musisz usunąć ząb, zastanów się dobrze zanim to zrobisz! W wyniku nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu ekstrakcji na pewno dojdzie do zaniku kości i wszczepienie implantu w późniejszym czasie będzie znacznie trudniejsze i kosztowniejsze. W większości przypadków implant można wszczepić podczas jednego, tego samego zabiegu poświęconego usunięciu zęba. Takie postępowanie oferuje nie tylko najlepsze rezultaty kliniczne w ujęciu krótko- i długofalowym, ale spotyka z zachwytem pacjentów w odpowiedzi na sprostanie ich oczekiwaniom.
Jeśli niepokoi Cię stan Twojego zęba lub wiesz o wskazaniu do jego usunięcia, chcesz uzyskać więcej informacji na temat możliwości przeprowadzenia u Ciebie zabiegu ekstrakcji z natychmiastową implantacją, umów się na bezpłatną konsultację z naszym Opiekunem pacjenta.
Wojciech Fąferko
Lekarz implantologLekarz stomatolog z prawie 20-letnim doświadczeniem, założyciel i dyrektor medyczny sieci gabinetów skupiających się na leczeniu implantologicznym. Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej. Odbył staż podyplomowy, m.in. na Katedrze Chirurgii Stomatologicznej. Absolwent studiów podyplomowych na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem z europejskim tytułem implantologa oraz student Master in Oral Implantology. Ukończył dwuletnie studia podyplomowych na New York College of Dentistry oraz na Uniwersytecie w Sienie we Włoszech z tytułem Master of Prosthodontics.