W dzisiejszym świecie świadomość zachowania pięknego i zdrowego uśmiechu na szczęście jest coraz bardziej powszechna. Wśród pacjentów widzę ogólną tendencję dbania o swoje zdrowie i wygląd, co jeszcze parę lat temu nie było takie oczywiste.
Mimo wszystko wizyty u dentysty nie są jeszcze tak popularne jak treningi z trenerem personalnym czy zabiegi kosmetyczne. W porównaniu z tą stroną dbania o siebie stanowią one znikomy procent. Często zdarza się, że pacjenci odwiedzają gabinet dopiero wtedy kiedy odczuwają problem i chcą go wyeliminować. I oczywiście my, lekarze jesteśmy od tego, żeby pacjentowi pomóc, a nowoczesne techniki pozwalają odtworzyć lub poprawić uśmiech pacjenta, zachowując jego naturalny wygląd. Jednak należy pamiętać, że nic nie zastąpi naturalnego zęba, a nawet najmniejsze wypełnienie, tzw. plomba jest już czymś sztucznym. Dlatego właśnie w naszym gabinecie promujemy profilaktykę zdrowego uśmiechu, zapobieganie problemom, a nie tylko reakcje na nie.
Jeśli już dopuścimy do sytuacji, w której pojawił się ból, oznacza to zwykle, że mamy problem, który może wpłynąć na cały narząd żucia. A jeśli zaniechamy leczenia mimo bólu, problemy z jamy ustnej mogą się rozlać nawet na cały nasz organizm. W moich filmach oraz podczas konsultacji wielokrotnie powtarzam pacjentom, że konsekwencje zaniedbania zębów oraz nieodbudowanych braków zębowych mogą być naprawdę poważne.
Brakujący ząb – możesz tego uniknąć
Co zatem zrobić, aby utrzymać swoje naturalne zęby w dobrej kondycji i nie dopuścić do powstawania braków zębowych?
Zacznijmy od podstaw.
- Pierwszym, bardzo ważnym aspektem jest profilaktyka, czyli dbanie o higienę jamy ustnej podczas zabiegów domowych oraz regularna profesjonalna higienizacja w gabinecie stomatologicznym. Brzmi banalnie, niestety praktyka nauczyła mnie, że temat ten traktowany jest dość lakonicznie, dlatego wytłumaczę jak to faktycznie powinno wyglądać.
Wykonując domową higienę jamy ustnej, należy pamiętać, że powinny się na nią składać następujące kroki:
- Szczotkowanie zębów: Zęby powinno myć się co najmniej dwa razy dziennie przez co najmniej dwie minuty, aby substancje zawarte w paście mogły zadziałać. Zalecam używanie delikatnej pasty, która pomaga wzmocnić szkliwo i chroni zęby przed próchnicą, jednocześnie nie niszcząc ich naturalnej bariery ochronnej.
- Nitkowanie: Podczas codziennej pielęgnacji, po każdorazowym myciu zębów, zalecane jest ich nitkowanie. Jest to ważne, ponieważ nitka usuwa resztki jedzenia i płytkę nazębną z przestrzeni międzyzębowych, do których szczoteczka nie dociera. Zamiast nitki pacjenci mogą stosować szczoteczki międzyzębowe, jednak w żadnym wypadku nie należy zapominać o przestrzeniach międzyzębowych.
- Płukanie jamy ustnej: Po szczotkowaniu i nitkowaniu zębów zalecane jest użycie płynu do płukania, który usuwa resztki bakterii. Zaleca się stosowanie płynu nie zawierającego alkohol, który wysusza śluzówkę.
Te trzy elementy powinny stać się naszym rytuałem, który warto wykonywać ze starannością, a nie w biegu.
Należy również pamiętać, że nawet najlepiej wykonana higiena domowa, nie zastąpi profesjonalnej higienizacji w gabinecie stomatologicznym, wykonanej przez higienistkę. A to dlatego, że higienistka posiada narzędzia, którymi jest w stanie oczyścić zęby oraz część poddziąsłową zęba w sposób, w jaki my sami nie jesteśmy w stanie tego zrobić domowymi sposobami. Taka higienizacja standardowo jest zalecana regularnie raz na 6 miesięcy. Jednak higienistka podchodzi do każdego pacjenta indywidualnie i przekazuje szczegółowe zalecenia dotyczące każdego pacjenta. Jeśli pacjent ma problemy z chorobą przyzębia, wtedy profesjonalna higienizacja zalecana jest częściej – czasami nawet raz na 3 miesiące.
Co zamiast implantów zęba? Regularne kontrole jamy ustnej
Drugim ważnym aspektem dla utrzymania zdrowia jamy ustnej są regularne przeglądy jamy ustnej, połączone z badaniem radiologicznym. Jest to ważne, ponieważ regularne przeglądy pozwalają na wczesne wykrycie i leczenie problemów, zanim staną się widoczne i trudniejsze do wyleczenia.
A jeśli już wspominam o czasie, to kluczowe jest, żeby nie zwlekać z leczeniem wykrytych zmian. Jeśli pacjent posiada próchnicę, należy jak najszybciej przeprowadzić leczenie biologiczne.
Nieleczona próchnica łatwo się rozprzestrzenia i może zająć znacznie większą powierzchnię tkanek zęba. Jeśli dojdzie do głębokiej warstwy, w konsekwencji może doprowadzić to do konieczności leczenia kanałowego, które osłabia zęba i jest kosztowne.
W tym momencie mała dygresja związana z leczeniem kanałowym. Często spotykam się z opinią pacjentów, że zębów, które wymagają leczenia kanałowego, nie warto leczyć, że najlepiej od razu je usunąć. W mojej opinii jest to błędne przekonanie, ponieważ wielokrotnie powtarzam, że nic nie zastąpi naturalnego zęba własnego. A dzisiejsze metody leczenia i lekarze endodonci, którzy specjalizują się w leczeniu kanałowym sprawiają, że taki prawidłowo wyleczony ząb może funkcjonować w jamie ustnej jeszcze przez wiele wiele lat lub nawet dożywotnio.
Nieleczone choroby przyzębia prowadzą do braków zębowych
W kwestii czasu i nie zwlekania z leczeniem, warto wspomnieć o chorobach przyzębia, które coraz częściej dokuczają pacjentom, a nieleczone niosą ze sobą bardzo negatywne skutki.
Paradontoza, bo to o niej w większości mowa, to choroba przyzębia, która nieleczona prowadzi do utraty zębów. Jednak jeśli pacjent wdroży odpowiednią higienę jamy ustnej i leczenie zaproponowane przez periodontologa, może uniknąć tych smutnych konsekwencji. Ważne jest, żeby nie bagatelizować pierwszych oznak, takich jak krwawienie dziąseł, czy odsłonięcie szyjek zębowych. A tu z pewnością pomogą nam regularne wizyty u dentysty czy higienistki. W przypadku paradontozy nawet kilka tygodni zwłoki może mieć ogromny wpływ na możliwości leczenia.
Leczenie ortodontyczne to nie tylko aspekt estetyczny
Jeśli już o leczeniu mowa, to warto wspomnieć o wadach zgryzu i leczeniu ortodontycznym.
Nieprawidłowo ułożone zęby często niosą za sobą szereg niekorzystnych następstw. Pacjenci, którzy mają wady zgryzu, ścierają zęby, przeciążają je lub mają problemy z czyszczeniem trudno dostępnych miejsc, przez co zęby są bardziej narażone na choroby. Dlatego tak ważne jest, aby wprowadzić leczenie ortodontyczne i ustawić zęby w odpowiednich miejscach. Obecnie coraz więcej dorosłych pacjentów podejmuje leczenie ortodontyczne, ponieważ nieprawidłowy zgryz objawia się z czasem bólami głowy i uszkodzeniami stawów skroniowo żuchwowych, a wyprostowanie zębów może wyeliminować wiele z tych problemów.
Jak uniknąć braków zębów i implantów zębowych – zdrowa dieta
Nie bez powodu mówi się “Jesteś tym, co jesz”. Nasz pokarm to nasze paliwo, wpływa na cały nasz organizm, na to jak funkcjonujemy, jak się czujemy i jak wyglądamy. Oczywiście dieta wpływa również na stan naszych zębów.
Powszechnie wiadomo, że cukier psuje zęby i zawsze rodzice powtarzają dzieciom, żeby nie jadły słodyczy, bo im się zepsują zęby. Faktycznie jest w tym dużo racji, ponieważ cukier sprzyja rozwojowi bakterii próchnicotwórczych i ma ogólnie bardzo zły wpływ na nasze zdrowie. Zaburza naszą gospodarkę insulinową, powoduje otyłość oraz idące za nią przewlekłe stany zapalne toczące się w naszym organizmie.
Dlatego ważne jest, żeby ograniczyć spożywanie cukrów we wszelakiej postaci: słodyczy, napojów gazowanych i innych produktów bogatych w węglowodany. A jeśli już zjemy coś słodkiego, bardzo ważne jest, żeby dokładnie umyć zęby.
Jakie produkty mogą jeszcze negatywnie wpływać na nasze zęby? Należy zwrócić uwagę na kwaśne napoje i pokarmy, np. owoce lub soki. Kwasy zawarte w pożywieniu mogą znacząco wpływać na szkliwo zębów.
Szkliwo zębów to twarda, zewnętrzna warstwa, która chroni zęby przed uszkodzeniami, jednak jest podatna na działanie kwasów. Dlaczego?
Kwasy mogą rozpuszczać minerały (głównie wapń i fosfor) zawarte w szkliwie. To prowadzi do osłabienia struktury szkliwa a w długoterminowym działaniu może prowadzić do powstania ubytków. Jest to tzw. proces demineralizacji i jest on szczególnie nasilony w kwaśnym środowisku jamy ustnej.
A długotrwałe i często powtarzające się narażenie na kwasy może prowadzić do erozji szkliwa. To proces, w którym szkliwo jest stopniowo rozpuszczane i tracone, co prowadzi do odsłonięcia zębiny (czyli miękkiej warstwy zęba), która jest bardziej podatna na uszkodzenia i ból.
Dlatego bardzo ważne jest, aby spożywając kwaśne pokarmy pić dużą ilość wody lub po każdym takim posiłku przepłukać jamę ustną wodą, a pół godziny później wyszczotkować zęby.
Jak widzicie, to co zawarte w naszej diecie, może szkodzić zębom. Są jednak też składniki pożądane, które pomagają zachować zęby w dobrej kondycji.
Dla zębów bardzo ważne jest, aby jeść produkty bogate w wapń i witaminę D oraz suplementować wit. D3 i K2, które wzmacniają nasze kości. Wapń wzmacnia zęby, a witamina D wspomaga jego wchłanianie. Dobrymi źródłami wapnia są mleko, sery, jogurty, a witaminy D – tłuste ryby i przebywanie na słońcu.
Co jeszcze może mieć wpływ na zdrowie naszej jamy ustnej? Unikanie szkodliwych nawyków
Takimi nawykami są palenie czy żucie tytoniu lub obgryzanie twardych przedmiotów. Papierosy i inne produkty tytoniowe zwiększają ryzyko chorób dziąseł i nowotworów jamy ustnej, ponieważ bardzo wysuszają śluzówkę.
Poza tym substancje smoliste osadzają się na zębach, co powoduje mocne przebarwienia na szkliwie, niemożliwe do usunięcia domowymi sposobami.
Przebarwienia mogą powstać także na języku lub pozostałych tkankach miękkich. Dodatkowo palenie tytoniu ogranicza dotlenienie i ukrwienie organizmu, co negatywnie wpływa na “odżywienie zębów”.
Jeżeli chodzi o twarde przedmioty, to gryzienie paznokci, lodu czy twardych słodyczy może powodować pęknięcia i złamania zębów, a to jak się pewnie domyślacie jest niepożądane. I może dla wielu wydać się to dziwne, ale bezwzględnie należy unikać otwierania czegokolwiek zębami, ponieważ może prowadzić to do uszkodzeń szkliwa.
Przyczyny braku zębów u pacjentów – urazy sportowe
Ostatnim czynnikiem, o którym warto wspomnieć w kontekście zwiększonego ryzyka urazów czy utraty zębów są sporty kontaktowe. Każdy ma prawo do pasji, ale warto stosować ochraniacze na zęby, które chronią przed wybiciem lub uszkodzeniem zębów w trakcie takich aktywności fizycznych.
Jak przeczytaliście, działań jakie możecie wprowadzić w życie, aby jak najdłużej zachować zdrowie jamy ustnej i swoje naturalne zęby jest wiele. Większość z nich jest prosta, wymaga tylko regularności i konsekwencji, za które Wasza jama ustna Wam po latach podziękuje. Nie bez powodu mówi się, że lepiej zapobiegać, niż leczyć. W stomatologii jak w każdej innej dziedzinie medycyny profilaktyka może zaoszczędzić nam wiele bólu, ale też niepotrzebnych kosztów.
Jak uzupełnić brakujący ząb? Leczenie protetyczne
A jeśli już masz braki zębowe i chciałbyś je uzupełnić, nie zwlekaj. Umów się na bezpłatną rozmowę z naszą Opiekunką Pacjenta lub przyjdź na wizytę w gabinecie i dowiedz się jaki będzie najlepszy dla Ciebie sposób na rekonstrukcję uśmiechu.
Wszystkie dane kontaktowe znajdziesz na stronie www.implantystomatologiczne.pl. Serdecznie zapraszam.
Wojciech Fąferko
Lekarz implantologLekarz stomatolog z prawie 20-letnim doświadczeniem, założyciel i dyrektor medyczny sieci gabinetów skupiających się na leczeniu implantologicznym. Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej. Odbył staż podyplomowy, m.in. na Katedrze Chirurgii Stomatologicznej. Absolwent studiów podyplomowych na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem z europejskim tytułem implantologa oraz student Master in Oral Implantology. Ukończył dwuletnie studia podyplomowych na New York College of Dentistry oraz na Uniwersytecie w Sienie we Włoszech z tytułem Master of Prosthodontics.