Masz problemy z krzepnięciem krwi? Zażywasz środki przeciwkrzepliwe i zastanawiasz się, czy możesz mieć wykonywane zabiegi stomatologiczne?
Nie wiesz jak przygotować się do takiego zabiegu?
Dziś w przystępny sposób postaram się usystematyzować informacje na ten temat.
Pacjenci z zaburzeniami hemostatycznymi, czyli powodującymi krwawienia lub zakrzepicę, stanowią dla nas stomatologów poważne wyzwanie. Oczywiście jako lekarze rozumiemy podstawy tych problemów. Często jednak potrzebujemy konsultacji z hematologiem, aby ustalić, czy oraz w jaki sposób przeprowadzenie zabiegu jest możliwe.
Leczenie stomatologiczne pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia
Masz problemy z krzepnięciem krwi? Zażywasz środki przeciwkrzepliwe i zastanawiasz się, czy możesz mieć wykonywane zabiegi stomatologiczne?
Nie wiesz jak przygotować się do takiego zabiegu?
Dziś w przystępny sposób postaram się usystematyzować informacje na ten temat.
Pacjenci z zaburzeniami hemostatycznymi, czyli powodującymi krwawienia lub zakrzepicę, stanowią dla nas stomatologów poważne wyzwanie. Oczywiście jako lekarze rozumiemy podstawy tych problemów. Często jednak potrzebujemy konsultacji z hematologiem, aby ustalić, czy oraz w jaki sposób przeprowadzenie zabiegu jest możliwe.
W jaki sposób postępujemy z pacjentami z zaburzeniami hemostazy?
Zaczynamy od zebrania prawidłowego wywiadu. Pytamy pacjenta, czy występują u niego problemy z krzepnięciem krwi, np. po skaleczeniu, częste krwawienia z nosa lub błon śluzowych jamy ustnej (np. podczas mycia zębów), a u kobiet dopytujemy czy występują u nich obfite i długie krwawienia miesięczne.
Istotne jest także ustalenie, czy pacjent zmaga się z chorobami krwi lub schorzeniami przewlekłymi, które wymagają leczenia przeciwzakrzepowego. Takimi chorobami są:
- migotanie przedsionków i inne zaburzenia rytmu serca
- żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, tzw. zakrzepica
- ostry zespół wieńcowy i zawał mięśnia sercowego
- nadciśnienie płucne
- uszkodzenie zastawki serca
Taki wywiad ma na celu uzyskanie informacji o dotychczasowym leczeniu przeciwzakrzepowym pacjenta.
Ponadto dostępnych jest wiele testów do oceny pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia. Wykonuje się je w laboratoriach diagnostycznych.
Jednym z nich jest tzw. czas protrombinowy. Odzwierciedla on sprawność układu krzepnięcia. We wszystkich laboratoriach podawany on jest jako tzw. INR.
U zdrowych pacjentów, którzy nie są poddawani leczeniu przeciwzakrzepowemu, INR wynosi zwykle 1.0. W przypadku pacjentów leczonych lekami przeciwzakrzepowymi terapeutyczny INR wynosi od 2.0 do 3.0. Poziomy INR powyżej 4.9 są uważane za wartości krytyczne i zwiększają ryzyko krwawienia.
Postępowanie z pacjentami przyjmującymi leki przeciwkrzepliwe
Stosowanie doustnych leków przeciwkrzepliwych jest dziś powszechne. Ustalenie postępowania w okresie okołozabiegowym u pacjenta przewlekle leczonego przeciwkrzepliwie wymaga uwzględnienia ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych, wynikających z ewentualnego odstawienia leków oraz oszacowania możliwości krwawienia, jeśli leczenie będzie kontynuowane. U pewnej grupy pacjentów przerwanie leczenia przeciwkrzepliwego nie jest możliwe, bo może zagrażać ich życiu.
Wspólne stanowisko kardiologiczno-stomatologiczne przedstawiło podział procedur na 3 kategorie ryzyka krwawienia: niskie, pośrednie i wysokie. Możemy o tym przeczytać w publikacji naukowej Pruszczyka i wspólników.
Procedury o niskim, pośrednim i wysokim ryzyku krwawienia
Do procedur o niskim ryzyku krwawienia zaliczamy m.in. ekstrakcje pojedynczych zębów, ekstrakcje rozchwianych zębów oraz wszczepianie implantów pojedynczych.
Do tej kategorii zaliczamy również implantacje z użyciem szablonów chirurgicznych, które nie wymagają wykonywania dużych nacięć dziąsła.
I w tym właśnie momencie dochodzimy do ważnych wniosków. Nawet jeśli Pacjent jest obciążony, ale trafi do chirurga, który pracuje małoinwazyjnie i wie, jak należy przeprowadzić daną procedurę, aby była bezpieczna, to może mieć przeprowadzone leczenie.
W przypadku w/w procedur o niskim ryzyku krwawienia, nie należy odstawiać leczenia przeciwkrzepliwego. U takich pacjentów przed zabiegiem należy skontrolować INR, który powinien wynosić mniej niż 3.0. Jeśli wartość INR przekracza pożądany zakres, można choremu podać 1-2 mg wit. K1 doustnie, jeśli zabieg jest w trybie nagłym lub odroczyć termin wizyty.
Druga grupa procedur, to procedury o średnim ryzyku krwawienia. Zaliczamy do nich m.in.: trudniejsze ekstrakcje zębów, zabiegi sinus liftu zamkniętego, wszczepienie kilku implantów. Przy tego typu zabiegach stomatolog musi bardzo dobrze zabezpieczyć miejsce pozabiegowe, a dodatkowo w uzasadnionych przypadkach rozważyć zmniejszenie intensywności terapii przeciwzakrzepowej.
Do ostatniej grupy zabiegów, grupy wysokiego ryzyka, zaliczamy m.in. wszczepienie jednocześnie 8-10 implantów, zabieg przeszczepu dziąsła oraz duże zabiegi odbudowy kości. Przy tych zabiegach należy odstawić leczenie przeciwkrzepliwe u większości chorych. Jednak u chorych z grupy bardzo wysokiego ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych nawet takie zabiegi trzeba wykonywać z zabezpieczeniem przeciwkrzepliwym. W takich przypadkach konieczna jest konsultacja internistyczna lub kardiologiczna.
Zabiegi stomatologiczne u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia krwi – wskazania po leczeniu
Po zabiegu u wszystkich obciążonych pacjentów wskazane jest chłodzenie powłok twarzy okolicy operowanej w celu zmniejszenia obrzmienia tkanek i ograniczenia syntezy mediatorów prozapalnych. Pacjent musi również utrzymywać wysoką higienę jamy ustnej stosując m.in. płukanki z chlorheksydyną oraz używając miękkich szczoteczek.
Zażywanie leków przeciwkrzepliwych w większości sytuacji nie jest czynnikiem uniemożliwiającym przeprowadzenie zabiegu. Co więcej, u wielu pacjentów, jeśli zabieg będzie przeprowadzany w odpowiedni, małoinwazyjny sposób, nie będzie nawet konieczne odstawianie leków.
Dużo jednak zależy od lekarza, który będzie przeprowadzał zabieg. Jeśli pracuje on z szablonami, w małoinwazyjny sposób i wie jak zabezpieczyć i przygotować pacjenta do zabiegu i po nim, wtedy na fotelu możesz się czuć bezpiecznie.
Jeśli chciałabyś/ chciałbyś dowiedzieć się więcej o możliwościach leczenia w Twoim przypadku, zachęcam do kontaktu z naszą Opiekunką Pacjenta, która chętnie odpowie na wszystkie pytania.
Wojciech Fąferko
Lekarz implantologLekarz stomatolog z prawie 20-letnim doświadczeniem, założyciel i dyrektor medyczny sieci gabinetów skupiających się na leczeniu implantologicznym. Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej. Odbył staż podyplomowy, m.in. na Katedrze Chirurgii Stomatologicznej. Absolwent studiów podyplomowych na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem z europejskim tytułem implantologa oraz student Master in Oral Implantology. Ukończył dwuletnie studia podyplomowych na New York College of Dentistry oraz na Uniwersytecie w Sienie we Włoszech z tytułem Master of Prosthodontics.
Formularz bezpłatnej konsultacji telefonicznej z Opiekunem
Wypełnij formularz w celu umówienia bezpłatnej konsultacji telefonicznej z naszym Opiekunem Pacjenta.
