Praktycznie zawsze istnieje kilka sposobów, które mogą przywrócić Ci odpowiednią funkcjonalność w jamie ustnej. Prawdą jest jednak, że aby dowiedzieć się jakie będzie najbliższe Twoim oczekiwaniom oraz możliwościom warto zgłosić się na rozmowę z Opiekunem Pacjenta lub stomatologiem. Na pewno jednak nie zaszkodzi zdobyć przed taką rozmową podstawowej wiedzy na temat cenionych rozwiązań. W takiej intencji powstał ten artykuł. Opiszę w nim zagadnienia, o jakie często pytają pacjenci w związku z uzupełnieniem braku zęba. Proteza czy odbudowa na implantach? Most protetyczny czy implant zębowy? Co jest tańsze, a co lepsze?
Z tego wpisu dowiesz się:
- Jakie istnieją sposoby uzupełnienia pojedynczego ubytku?
- Jakie są zalety i wady każdego z rozwiązań?
- Jakimi kryteriami kierować się przy wyborze metody leczenia braków w uzębieniu?
Uważam, że wszystko to kwestia indywidualna i zależy od wielu czynników. W przypadku całkowitego lub dużego braku zębów, pacjenci dość szybko natrafiają na materiały dotyczące leczenia implantologicznego. Dzieje się tak dlatego, że powstało bardzo dużo artykułów czy filmów porównujących działanie klasycznej protezy z rozwiązaniami opartymi na implantach tytanowych. Komfort użytkowania tych drugich jest nieporównywalnie lepszy, dlatego wybór pacjentów jest zwykle dość prosty. Inaczej jest jednak w przypadku utraty pojedynczego zęba. Takie sytuacje pacjenci kojarzą bardziej z klasyczną protetyką, niż implantologią. Dlaczego w mojej opinii jest to błędne podejście? Odpowiedź na to pytanie znajdziecie poniżej.
Jakie rozwiązanie zastosować w przypadku utraty zęba?
W tym tekście skupię się na analizie rozwiązań jakimi dysponujemy w przypadku utraty jednego zęba. Zacznę od krótkiego wprowadzenia, które wprowadzi Cię w tematykę zagadnienia o implantologii i protetyce.
Co to jest implant zęba?
Implant zębowy to niewielka metalowa śrubka, która ma na celu zastąpić korzeń zęba. Sam implant nie jest więc czymś co widzimy, ponieważ jest on “schowany” w dziąśle, pełniąc przede wszystkim funkcję stabilizacji tego, co jest na nim oparte – możemy go zobrazować jako sztuczny korzeń zęba. To co widzimy to najczęściej porcelanowe odbudowy protetyczne osadzone na implancie, jak na przykład korony czy mosty.
W czasach gdy jeszcze nie było implantów, powstały inne metody mające na celu uzupełniać braki zębowe. Można je nazwać klasyczną protetyką. Co zatem najbardziej odróżnia klasyczną protetykę, od tej opartej na implantach? Przede wszystkim to, że klasyczna protetyka do osadzenia nowych zębów wykorzystuje naturalne zęby pozostałe w jamie ustnej. To właśnie na naszych zębach, odpowiednio przygotowanych, opierane były i nadal są, rozwiązania protetyczne nie wykorzystujące implantów.
Implant czy most? Omówmy teraz oba rozwiązania.
Odbudowa uzębienia na implancie krok po kroku
Zacznijmy od odbudowy na implancie. W miejsce utraconego zęba wszczepiany jest implant. Następnie, po wygojeniu się dziąsła do implantu, przykręcamy gotową koronę porcelanową, czyli nowy ząb. Całość jest idealnie dopasowana do pozostałych zębów zarówno pod względem estetycznym, jak i funkcjonalnym, np. rozłożenia siły nacisku podczas jedzenia. Implant doskonale stabilizuje nowy ząb, dzięki czemu pacjent może jeść wszystko to, co lubi i na co ma ochotę.
Wady klasycznego mostu protetycznego
Klasyczny most protetyczny w pierwszej kolejności wymaga oszlifowania zębów sąsiadujących z ubytkiem. W takich sytuacjach występuje znaczne zmniejszenie ilości warstwy zewnętrznej, przez co zęby te mogą stać się wrażliwe lub mogą nawet wymagać leczenia kanałowego już na wczesnym etapie procesu. Most protetyczny, który jest w zasadzie dwiema koronami z zębem pośrodku, jest mocowany na tak opracowanych zębach. Całość jest oczywiście przygotowana w taki sposób, aby pasowała do reszty uzębienia.
Patrząc na oba rozwiązania z boku można by rzec, że na pierwszy rzut oka nie widać różnicy, bo faktycznie pod względem estetycznym obie metody leczenia dają bardzo zbliżone efekty. Jednak pod spodem mostu protetycznego dzieją się rzeczy, których nie widzimy, a które mogą mieć negatywne skutki dla naszego zdrowia.
Zanik kości w okolicy brakującego zęba
Pierwszą z nich jest zanik kości w okolicy brakującego zęba, który często prowadzi do recesji wokół sąsiednich zębów. Zanik kości spowodowany jest brakiem jej obciążania siłami żucia. Organizm czuje, że ta część ciała nie pracuje i usuwa ją, ponieważ jest dla niego zbędna. Podobnie dzieje się z mięśniami, które regularnie nie pracują oraz innymi częściami ciała. Stąd powiedzenie, które pewnie słyszeliście, mówiące, że nieużywany organ zanika. Dokładnie tak dzieje się z kością szczęk, która nie jest obciążona siłami żucia.
Nieszczelność na połączeniu korony i zęba
Drugą wadą założenia mostu protetycznego jest możliwość pojawiania się nieszczelności na połączeniu korony i zęba. Są one bardzo trudne do zdiagnozowania, a jeśli nie zostaną wykryte, mogą spowodować ubytek próchnicowy, który dociera do miazgi zęba. To z kolei może powodować problemy zapalne i doprowadzić do konieczności leczenia kanałowego lub zmian przy wierzchołku korzenia. Muszę wspomnieć, że w sytuacji, gdy ząb pokryty jest koroną, jego leczenie jest utrudnione. Często wymaga ono usunięcia korony. Jeśli proces niszczenia zęba będzie przebiegał bezobjawowo, ząb może się zacząć ruszać, może dojść do jego złamania lub mocnego zainfekowania bakteriami.
Zniszczenie kości zębów
Kolejnym skutkiem ubocznym klasycznego mostu protetycznego może być zniszczenie kości zębów, na których jest oparty. Dzieje się tak dlatego, iż zanik od brakującego zęba przenosi się na boki w kierunku zdrowych zębów.
Jedynym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest usunięcie mostu i ekstrakcja zęba. Aby kontynuować opcję z wykorzystaniem mostu, ponownie musimy oszlifować kolejny ząb i powiększyć most. Następnie na kolejnych przygotowanych zębach można umieścić nowy, większy most. Pamiętajmy jednak, że ten most nie będzie wyglądał tak dobrze jak oryginał z powodu utraty kości, a proces zaniku kości nie zostanie zatrzymany.
Warto jednak dodać, że efekty uboczne, o których wspominam to skutki długofalowe, które pojawiają się z upływem czasu. Zanik czy zniszczenie kości nie pojawiają się po tygodniu czy miesiącu, ale pod wpływem czasu mogą znacząco wpłynąć na nasze zdrowie. Porównanie tych dwóch zabiegów wyraźnie pokazuje destrukcyjną naturę mostu. Założenie go sprawia, że pojawia się jeszcze większa szansa na to, aby to samo przydarzyło się kolejnym zębom. W każdym takim przypadku most po raz kolejny będzie musiał zostać usunięty i będzie go trzeba wykonać na nowo. W najgorszym przypadku zębów będzie za mało i konieczny będzie implant lub skazani zostaniemy na protezę ruchomą. To są skutki uboczne klasycznego mostu protetycznego.
Wady implantów dentystycznych
Wróćmy jednak jeszcze na chwilę do odbudowy na implancie. Czy ta metoda ma jakieś wady? Mogę śmiało powiedzieć, że w spojrzeniu długofalowym jest to zdecydowanie najlepsze rozwiązanie z punktu medycznego. Jedynymi wadami tego rozwiązania są koszty i czas leczenia, a dokładniej rzecz ujmując:
- proces leczenia implantologicznego jest dłuższy niż w przypadku klasycznego mostu protetycznego, ponieważ wymaga czasu na integrację implantu z kością,
- leczenie jest droższe przez wzgląd na konieczność wszczepienia implantu,
- w niektórych przypadkach wszczepienie implantu w miejscu starego ubytku wymaga odbudowy kości, aby móc właściwie osadzić implant, co jeszcze bardziej wydłuża proces i ma odzwierciedlenie w kosztach.
Zalety implantów zębowych
Dla mnie jako lekarza najważniejsze jest jednak to, że w stosunku do klasycznego mostu protetycznego, odbudowa na implancie ma same zalety pod względem zdrowotnym. Oto najważniejsze z nich:
- unikamy konieczności szlifowania własnych zębów
- implant zapobiega procesowi zaniku kości,
- decydując się na obudowę na implancie nie uszkadzamy zębów sąsiadujących,
- równomiernie rozkładamy ciężar nacisku na kości szczęki podczas żucia pokarmów,
- możemy normalnie nitkować zęby, unikając stanów zapalnych wynikających z braku należytej higieny,
- pod względem estetycznym i funkcjonalnym odbudowa na implancie zachowuje się jak nasz naturalny ząb, ponieważ to rozwiązanie najbardziej przypominające to co nam dała natura.
Implanty stomatologiczne – najlepsze rozwiązanie dla braków zębowych z punktu medycznego
Co więcej, z upływem lat nie ma konieczności wymiany pracy protetycznej, bo prawdopodobieństwo uszkodzenia odbudowy pojedynczego zęba na implancie jest bardzo małe. W sytuacjach zwiększającej się z czasem ilości ubytków z różnych przyczyn, możemy rozważyć wykorzystanie już wszczepionych implantów do osadzenia na nich większej ilości zębów. Nowoczesna implantologia daje nam w tym zakresie bardzo duże możliwości i pole manewru. Więcej na ten temat znajdziesz w artykułach poświęconych leczeniu w przypadku bezzębia.
Wracając jednak do braku jednego zęba i omawianych dwóch metod: klasycznego mostu protetycznego i odbudowy na implantach. Widzimy, że wybór tej drugiej metody jest mniej traumatyczny dla pacjenta i często tańszy w dłuższej perspektywie.
Odbudowa na implancie razem z usunięciem zęba
W tym miejscu warto również wspomnieć, że odbudowa na implancie może być wykonana razem z usunięciem chorego zęba i dać przy tym najlepsze rezultaty. Dlaczego o tym wspominam? Ponieważ mając do usunięcia ząb np. z powodu nadmiernej próchnicy lub urazu, warto od razu zastanowić się nad tym co zrobimy z ubytkiem dalej. Odpowiednio planując leczenie oba zabiegi można połączyć, zmniejszając przy tym okres rekonwalescencji i zwiększając komfort pacjenta. W krótkim czasie od momentu utraty zęba możemy uzupełnić miejsce ubytku i wstawić tytanową śrubkę, a później osadzić na nim koronę.
Co więcej, w większości przypadków takie postępowanie daje najlepsze efekty! Wspominam o tym dlatego, że wielu pacjentów na etapie usunięcia zęba skupia się tylko na tym fakcie. Nie myśli o tym, co będzie dalej. Jest to podejście wynikające z dawnych metod, gdy usuwano ząb w wyniku bólu i w późniejszym czasie proponowano właśnie klasyczne mosty lub inne rodzaje protez nieopartych na implantach. W dzisiejszej stomatologii plan leczenia ustala się patrząc od końca, bo tylko wtedy, gdy wiemy jaki cel chcemy osiągnąć, będziemy w stanie zastosować odpowiednią metodę.
Dlaczego zatem warto zastosować implantację natychmiastową, czyli wszczepić implant zaraz po usunięciu korzenia zęba?
1. Wykonując usunięcie oraz wszczepienie implantu podczas jednego zabiegu, znacząco skracamy czas leczenia oraz obniżamy poziom stresu u pacjenta.
2. Dzięki takiej procedurze znacznie zmniejszamy szansę na zanik kości, który występuje zawsze po usunięciu korzenia. To z kolei pozwoli nam na odtworzenie korony na implancie idealnie odwzorowującej naturalną strukturę zęba.
3. Badania naukowe pokazują, że implantacja natychmiastowa ma ten sam odsetek powodzenia co odroczona, dlatego pacjenci mając wybór zawsze decydują się na jeden zabieg, zamiast dwóch.
4. Dzięki implantacji natychmiastowej możemy uniknąć ruchomych uzupełnień tymczasowych.
5. Jeśli usuwamy ząb i nie wszczepiamy od razu implantu zawsze dochodzi do zaników kości. Zaniki te sprawiają, iż ząb wystaje później poza linię dziąsła i gromadzi się na nim jedzenie, co jest uciążliwe i trudne do oczyszczenia.
6. Czasami zaniki te są na tyle duże, że konieczna jest odbudowa kości, która jest zabiegiem trudnym, kosztownym i obarczonym większym ryzykiem powikłań niż implantacja natychmiastowa.
Wychodzi na to, że implantacja natychmiastowa ma same plusy i faktycznie tak jest. Jest tylko jeden szkopuł, procedura tzw. implantacji natychmiastowej nie jest łatwa. Jak zawsze sukces leczenia jest sumą szczegółów i zależy od wielu czynników. Z drugiej strony mamy możliwość odtworzenia niemal każdego rodzaju ubytku zębowego.
Lekarz przeprowadzający taką procedurę biorąc pod uwagę 3 ważne kwestie musi:
- dobrze zrozumieć biologię gojenia,
- właściwie zdiagnozować pacjenta i zakwalifikować go do zabiegu,
- a finalnie również w odpowiedni sposób przeprowadzić zabieg.
Implant zęba czy most protetyczny – rozważ te rozwiązania dla luk w zębach
Podsumowując: jeśli w niedalekiej perspektywie musisz poddać się zabiegowi usuwania zęba, dobrze się zastanów zanim to zrobisz i rozważ alternatywne możliwości oraz wady i zalety każdego rozwiązania! Co wybrać most protetyczny czy implant? Pamiętaj o tym, że w większości przypadków implant można wszczepić podczas tego samego zabiegu. W przypadku postępowania rozłożonego w czasie, powinieneś być świadomy tego, że nie unikniesz konsekwencji w postaci zaniku kości, a samo wszczepienie implantu w późniejszym czasie będzie trudniejsze.
Nawet w przypadku braku pojedynczego zęba warto zastanowić się nad leczeniem implantologicznym. I mimo, iż na pierwszy rzut oka może ono sprawiać wrażenie zbędnego wydatku, z podobnym efektem estetycznym co most protetyczny, tak już w szerszej perspektywie czasowej z pewnością przyniesie nam korzyści w postaci zdrowego uśmiechu i zachowania naturalnych rysów twarzy. Pamiętajmy, że zęby są jak domino. Zmiany w jednym miejscu wpływają na kolejne. Usuwając problem, a nie tylko go maskując, możemy zatrzymać efekt domina i zachować piękny uśmiech.
Jeśli chcesz dowiedzieć się jakie rozwiązanie jest najbardziej właściwe i korzystne dla Ciebie oraz uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat możliwości Twojego leczenia, umów się na bezpłatną rozmowę z naszym Opiekunem Pacjenta.
Jeśli chcesz dowiedzieć się jakie rozwiązanie jest najbardziej właściwe i korzystne dla Ciebie oraz uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat możliwości Twojego leczenia, umów się na bezpłatną konsultację z naszym Opiekunem Pacjenta.
Wojciech Fąferko
Lekarz implantologLekarz stomatolog z prawie 20-letnim doświadczeniem, założyciel i dyrektor medyczny sieci gabinetów skupiających się na leczeniu implantologicznym. Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej. Odbył staż podyplomowy, m.in. na Katedrze Chirurgii Stomatologicznej. Absolwent studiów podyplomowych na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem z europejskim tytułem implantologa oraz student Master in Oral Implantology. Ukończył dwuletnie studia podyplomowych na New York College of Dentistry oraz na Uniwersytecie w Sienie we Włoszech z tytułem Master of Prosthodontics.