Jaką protezę zębową wybrać w leczeniu bezzębia? Proteza akrylowa vs proteza overdenture vs uzupełnienie pełnołukowe zdejmowalne lub stałe

Kupując auto, analizujemy różne czynniki: wielkość, moc, oszczędność i wygodę w użytkowaniu, a dla pasjonatów ważne jest przede wszystkim to czy auto “czują”. Podobnie jest z inwestycją w nowy uśmiech. Opcji do wyboru mamy sporo. Jedne są tańsze, drugie droższe, ale i tak najważniejsze jest to czy spełnią one nasze oczekiwania i czy będą dla nas komfortowe. 

Porównanie najczęstszych metod leczenia bezzębia u pacjentów

W tym tekście chciałbym skupić się na porównaniu najczęstszych metod leczenia bezzębia, czyli na przedstawieniu różnic pomiędzy protezą akrylową, Overdenture oraz uzupełnieniami pełnołukowymi zdejmowalnymi i stałymi. Będzie to zbiór najważniejszych faktów, które szerzej opisuję na dedykowanych tym konkretnym rozwiązaniom podstronach. Z kolei tą podstronę dedykuję tym, którzy nie wiedzą jeszcze czego szukać i chcą dowiedzieć się o konkretnych zaletach i wadach każdego uzupełnienia protetycznego.

Na początek, słowem wstępu, wyjaśniam jak w dużym skrócie można opisać każdą z metod:

• proteza akrylowa to ruchoma proteza, nieposiadająca stabilnego podparcia.
  
• prace typu Overdenture to najtańsza forma rozwiązania opartego na implantach, wyjmowana ale stabilna i funkcjonalna, która jest wykonana z tańszych materiałów niż prace pełnołukowe,
  
• rozwiązania pełnołukowe zdejmowalne i stałe protezy to prace typu premium, które funkcją i estetyką są niezwykle mocno zbliżone do naszych naturalnych zębów, a czasami nawet ładniejsze niż to co dała nam natura. To protezy, które dają większy komfort użytkowania niż w przypadku protez ruchomych.

Podział najczęstszych metod leczenia bezzębia

Porównanie wszystkich metod podzieliłem na kilka kategorii:

1. Funkcjonalność użytkowania.
   
2. Estetyka uśmiechu.
   
3. Proces leczenia.
   
4. Koszty.
   
5. Długofalowe skutki zdrowotne.
   

Jaką protezę wybrać? Funkcjonalność użytkowania protezy akrylowej ruchomej

Weźmy zatem pod lupę funkcjonalność użytkowania protezy akrylowej. W tej kategorii wypada ona zdecydowanie najsłabiej, ponieważ tradycyjne protezy akrylowe:

• ruszają się podczas jedzenia i uśmiechania się,
  
• nie przenoszą siły żucia i nacisku we właściwy sposób podczas spożywania pokarmów,
  
• ograniczają w znacznym stopniu odczuwanie smaków i zapachów potraw,
  
• jest to rozwiązanie wyjmowane, w którym nie zaleca się spania.
  

Jednym słowem wielu pacjentów użytkujących protezy akrylowe codziennie marzy o tym, aby się ich pozbyć, bo sprawiają im one bardzo dużo problemów w normalnym użytkowaniu.

Estetyka uśmiechu przy protezie zębowej akrylowej

Drugą kategorią jest estetyka. Jeśli są zrobione przez dobrego technika, to nie wypadają one najgorzej. Jednak często ich ruchomość oraz możliwość wypadnięcia z ust sprawiają, że pacjenci i tak nie mogą się w nich w pełni uśmiechać.

Proces leczenia i koszty protezy akrylowej

Rozwiązanie to zyskuje w dwóch kolejnych kategoriach, ponieważ wykonanie protezy akrylowej jest stosunkowo proste i możliwe czasami nawet w ciągu 2 wizyt. Jest to też zdecydowanie rozwiązanie najtańsze, a już na pewno w rozrachunku bezpośrednim tu i teraz. Użytkowanie protezy akrylowej może się bowiem zemścić tym, iż po czasie i tak będziemy zmuszeni zastosować leczenie implantologiczne, bo w wyniku zaniku kości zacznie zapadać się nam twarz. W ten sposób przechodzimy do kategorii piątej, czyli do skutków długofalowych.

Jakie są konsekwencje noszenia przez lata protezy akrylowej?

Protezy ruchome są popularnym rozwiązaniem w przypadku ubytków w uzębieniu. Niestety, ich użytkowanie może powodować zmiany w układzie szczęki i żuchwy, co wpływa na wygląd twarzy. Zanik kości również jest częstym efektem stosowania protez ruchomych. W przypadku protez akrylowych, które są mniej trwałe i mają ograniczenia w użytkowaniu, pacjenci często doświadczają utraty pewności siebie. Wielu ludzi unika kontaktu z innymi ze względu na strach przed wypadnięciem protezy lub nieestetycznym wyglądem. Dlatego ważne jest, aby wybrać odpowiednią protezę i regularnie odwiedzać dentystę w celu uniknięcia tych długofalowych skutków ubocznych.

Rodzaje protez zębowych – użytkowanie protezy Overdenture

A jak w tych kategoriach wypadają protezy Overdenture? Zacznijmy od tego jak użytkuje się te protezy:

• to protezy mocowane na implantach, zatem bardzo stabilne,
  
• pacjenci mogą swobodnie spożywać różne pokarmy, nawet te twarde,
  
• użytkownicy tego rozwiązania nie muszą obawiać się szeroko uśmiechać, ponieważ całość bardzo dobrze trzyma się szczęki czy żuchwy,
  
• to doskonałe rozwiązanie dla osób borykających się z paradontozą, ponieważ łatwo je utrzymać w czystości, zapobiegając przez to tworzeniu się stanów zapalnych pod protezą i wokół implantów,
  
• będą one również wygodne dla osób starszych, gdyż wystarczy je tylko wyjąć z ust, co jest łatwe, by dokładnie oczyścić.
  

Pod względem funkcjonalności protezy Overdenture mają wiele korzyści, dlatego mimo kilku mankamentów są jak najbardziej interesującą opcją.

Estetyka uśmiechu przy protezie Overdenture

Z kolei w aspekcie estetyki wypadają już nieco gorzej, ponieważ protezy te są wykonane z wytrzymałych materiałów, ale wciąż bazują na prefabrykatach zębów, czyli nie mamy możliwości dobrać ich w tak idealnie dopasowany sposób jak w przypadku rozwiązań typu premium. Całość jest indywidualnie dopasowywana oraz na pierwszy rzut oka wygląda bardzo dobrze, ale ci, którzy cenią sobie jakość mogą dostrzec różnicę. Pytanie tylko czy różnica ta będzie dla nas tyle warta, co różnica w cenie? To kwestia dość indywidualna, ale postaram się pomóc zobrazować różnice cenowe oraz funkcjonalne.

Ile kosztuje proteza zębowa Overdenture?

Przechodzę jednak od razu do kategorii 4, czyli kosztów. Robię to, ponieważ mają one ścisły związek z estetyką. Rozwiązanie to jest najtańszą metodą opartą na implantach, przez co bardzo często wybierane przez pacjentów z ograniczonymi środkami finansowymi. Niższa cena protez zębowych wynika głównie z użytych do ich wykonania materiałów oraz zastosowanych przy ich tworzeniu technik.

Proces leczenia ubytków przy użyciu protezy Overdenture

Wróćmy zatem do kategorii 3, czyli procesu leczenia. Tutaj od razu warto dodać, że wygląda on bardzo podobnie w przypadku wszystkich trzech metod opartych na implantach. 

1. Zaczynamy od dokładnej diagnostyki wykonywanej podczas wizyty pierwszorazowej, na której lekarz stomatolog przeprowadza dokładny wywiad i analizuje stan jamy ustnej pacjenta, uwzględniając także działanie stawów skroniowo-żuchwowych.
   
2. Następnie opracowywany jest plan leczenia uwzględniający oczekiwania i możliwości pacjenta. W naszych gabinetach wychodzimy z założenia, że pacjent zawsze powinien poznać najlepszy sposób rozwiązania jego problemów oraz alternatywę jeśli np. możliwości finansowe nie pozwalają mu zrealizować pierwszej propozycji. Jednak to ostatecznie pacjent decyduje jakiego leczenia chce się podjąć na podstawie pełnych informacji i po dokładnym wyjaśnieniu mu czym dane metody się różnią i jak to wpłynie na ich późniejsze użytkowanie.
   
3. Jeśli pacjent decyduje się na leczenie, to zostaje umówiony na zabieg chirurgiczny. Podczas zabiegu wszczepiana jest określona liczba implantów – najczęściej od dwóch do czterech implantów w żuchwie oraz od czterech do sześciu w szczęce. Istotne jest także to, że jeśli pacjent przed zabiegiem posiadał jeszcze jakieś swoje zęby szczątkowe, to można je usunąć przy okazji jednego zabiegu. Co więcej zaleca się taką procedurę przez wzgląd na zmniejszenie prawdopodobieństwa na zanik kości oraz utratę tkanek miękkich. Wszczepiając implant od razu w miejsce usuniętego zęba, uzyskujemy zwykle najlepsze rezultaty. Warto też dodać, że dla osób borykających się z dentofobią, możliwe jest także przeprowadzenie zabiegu w narkozie.

Po zabiegu następuje okres wgajania się implantu, który trwa zwykle od 2 do 4 miesięcy. Po tym okresie rozpoczynamy etap protetyczny. I tutaj dochodzimy do pierwszych różnic w metodach typu Overdenture oraz pełnołukowych rozwiązań. W przypadku tej pierwszej, wizyt jest zwykle mniej, ponieważ z założenia mamy nieco mniejsze możliwości dopasowania tego rodzaju protezy, więc też zwykle mamy mniej korekt. W rozwiązaniach pełnołukowych zarówno zdejmowalnych, jak i stałych zęby tworzone są według indywidualnych wytycznych pacjenta, dzięki czemu mamy wpływ na ich kształt, kolor i strukturę. Nowe zęby tworzone przez protetyka są jak miniaturowe dzieła sztuki, które imitują prawdziwe zęby i wyglądają niezwykle naturalnie. W związku z tym czasami wymaga to większej ilości wizyt protetycznych, aby nowy uśmiech dopasować w 100% do oczekiwań pacjenta. 

W każdej z tych metod ostatnim etapem jest wyjście z gabinetu z szerokim, szczerym uśmiechem bez braków w uzębieniu i rozpoczęcie często nowego etapu w życiu. Etapu bez ograniczeń i wstydu, etapu pełnego radości i swobodnego nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi. To niewątpliwie główne zalety rozwiązań opartych na implantach. 

Podsumowując zatem proces leczenia, możemy ująć to tak. Proteza wykonana z akrylu znajdzie się w naszych ustach znacznie szybciej niż jakiekolwiek rozwiązanie oparte na implantach. Pomijamy bowiem w niej całkowicie proces gojenia po wszczepieniu implantów, zasadniczo od razu trafiamy do protetyka. Jednak jakość funkcjonowania i cechy estetyczne, o których już wspominałem wcześniej są nieporównywalnie lepsze. A co z 5 kategorią, czyli skutkami długofalowymi?

Długofalowe skutki zdrowotne stosowania implantów stomatologicznych

Każde rozwiązanie oparte na implantach będzie w dłuższej perspektywie czasu korzystniejsze dla naszego zdrowia z kilku względów. Oto najważniejsze z nich to:

• wszczepienie implantu hamuje zanik kości,
  
• oparcie protezy na implancie wyklucza konieczność uszkodzenia zębów własnych w przypadku protez częściowych,
  
• właściwe osadzenie implantów i zastosowanie odpowiednich elementów retencyjnych przenosi równomiernie siły nacisku, nie ma więc miejscowych przeciążeń negatywnie wpływających np. na nasze stawy.
  

Więcej na ten temat każdego z powyższych rozwiązań piszę na dedykowanych im podstronach, ale tutaj chciałbym jeszcze raz wytłumaczyć dlaczego wspomniany zanik kości ma tak negatywne skutki. Powoduje on zniekształcenia rysów twarzy, zmniejszanie jej wymiaru poziomego, a co za tym idzie, brak zębów i związany z tym zanik kości postarza nas o wiele lat. Na szczęście nowoczesna stomatologia może ten proces w prawie 100% odwrócić. 

Protezy akrylowe oraz rozwiązanie typu Overdenture mamy zatem opisane kompleksowo. Pozostaje nam uzupełnienie dwóch pierwszych kategorii w rozwiązaniach pełnołukowych; zdejmowalnych i stałych, czyli funkcjonalności i estetyki tych metod.

Funkcjonalność użytkowania prac pełnołukowych zdejmowalnych

Zacznijmy od cech użytkowania prac pełnołukowych zdejmowalnych:

• to rozwiązanie oparte na implantach więc jest niezwykle stabilne,
• jest łatwe w zachowaniu czystości, dzięki możliwości wyjęcia protezy do czyszczenia, szczególnie polecane osobom starszym lub borykającym się z paradontozą
• są na tyle stałe, że nie wymagają wyciągania protezy na noc, jak w przypadku prac akrylowych,
  
• doskonale przenoszą siły nacisku, zapewniając komfort podczas jedzenia.
  

Zalety estetyczne uzupełnień pełnołukowych

Rozwiązania typu premium to idealne opcje dla pacjentów, którzy chcą uzyskać idealnie dopasowane zęby wykonane z najlepszych materiałów. Dzięki nim możemy swobodnie wybrać kolor, kształt i długość nowych zębów. Ponadto, taka praca protetyczna pozwala na odbudowanie znacznych zaników tkanek miękkich, co jest szczególnie korzystne dla osób, które potrzebują odbudowy podparcia warg w wyniku zaniku kości i cofnięcia się dziąseł. Metoda ta daje często lepsze efekty estetyczne dla całej twarzy niż zabiegi z zakresu medycyny estetycznej.

Czym zatem wyróżniają się protezy zębowe stałe? 

Pod względem estetycznym są bardzo zbliżone do prac pełnołukowych zdejmowalnych, ale nie dają takich możliwości odbudowy tkanek miękkich jak te drugie. Główną zaletą prac stałych jest fakt, że pod względem funkcjonowania najbardziej przypominają nasze naturalne zęby. Nie wyjmujemy ich, nie trzymamy w żadnych roztworach, a po prostu szczotkujemy jak swoje pierwsze i drugie zęby. Jest to jednak w równym stopniu zaleta, jak i wada. Nie oznacza to bowiem, że utrzymanie higieny jest prostsze, bo jest wręcz przeciwnie – nawet trudniejsze, ponieważ mimo iż przypomina klasyczne szczotkowanie, to wymaga użycia specjalnych szczoteczek i nici, aby dokładnie wyczyścić przestrzeń między protezą, a dziąsłami. Metoda ta polecana jest szczególnie osobom młodym np. tym które w wyniku wypadku lub choroby utraciły wszystkie zęby, ale stosunkowo szybko podjęły się leczenia implantologicznego.

Zobaczmy zatem jak prezentują się wszystkie metody na tle opisanych kategorii

Nie jest łatwo dokładnie wszystko opisać, bo nie chcę klasyfikować rozwiązań, ale jednocześnie warto zobrazować w tabelce ilość plusów i minusów.

Jak widzicie główną zaletą protezy akrylowej jest jej cena. Proteza typu Overdenture pomoże odzyskać uśmiech wielu pacjentom, choć estetycznie nie będzie tak doskonała jak rozwiązania pełnołukowe, a one zaś mają jedną główną wadę – cenę.

Rozwiązania pełnołukowe są najbardziej zbliżone do naszego naturalnego uzębienia, zarówno w wersji zdejmowalnej, jak i stałej. Są wykonane z bardzo trwałych materiałów w sposób do złudzenia przypominający naturalny uśmiech.

Warto również dodać, że każde rozwiązanie na implantach pozwala na swobodne spożywanie posiłków i uśmiech bez obaw o to, że wypadnie nam proteza. Rozwiązania z użyciem implantów nie wymagają także zabudowy podniebienia, dzięki czemu zastosowanie protezy nie wpływa na odczuwanie smaków potraw.

Dla kogo są poszczególne rozwiązania implantologiczne? Którą protezę zębów wybrać?

Proteza akrylowa w mojej opinii jest dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na sfinansowanie żadnego rozwiązania opartego na implantach.

Protezy typu Overdenture będą świetnym rozwiązaniem dla osób które mają ograniczone środki na leczenie, a zależy im na odzyskaniu możliwości swobodnego uśmiechania się, gryzienia czy rozmawiania. Są wskazane u osób z paradontozą lub mogących mieć problemy z oczyszczaniem prac stałych ze względu na podeszły wiek czy problemy zdrowotne. 

Pełnołukowe rozwiązania są dla osób, dla których koszty leczenia mają drugorzędne znaczenie, ale zależy im na jakości premium i zębach które najbardziej przypominają naturalne.

Kiedy prace całkowite zdejmowalne sprawdzą się najlepiej?

• w przypadkach gdy tradycyjna stabilizacja protez całkowitych nie pozwala normalnie funkcjonować,
  
• u osób w podeszłym wieku ze względu na możliwość wyjęcia z ust i łatwego oczyszczenia,
  
• u osób tracących zęby z powodu paradontozy. Najnowsze badania pokazują, że nawet po usunięciu wszystkich zębów objętych paradontozą bakterie nadal pozostają w kościach i mogą w późniejszym czasie infekować implanty. Ruchome protezy zębowe pozwalają nam na łatwy dostęp do implantów i możliwość kontroli ich stanu oraz ewentualne leczenie. Poza tym nawet w przypadku utraty pojedynczego implantu w wielu przypadkach praca zdejmowalna nadal może funkcjonować prawidłowo.
  
• w przypadkach kiedy naprawa uśmiechu wymaga sporej rekonstrukcji utraconych tkanek miękkich, aby podeprzeć wargi i policzki, pozwalając w efekcie odzyskać naturalny, młody wygląd twarzy.

Dla kogo są dedykowane mosty stałe?

• pacjentów u których stabilizacja tradycyjnych protez całkowitych nie pozwala na swobodne funkcjonowanie, ale są osobami młodszymi, w pełni sprawnymi ruchowo,
  
• w przypadkach braku konieczności odbudowy tkanek miękkich i kości, czyli np. świeżo po utracie zębów.

Oczywiście w każdym z powyższych przypadków przed podjęciem ostatecznej decyzji należy najpierw skonsultować się z lekarzem, który na podstawie drobiazgowej diagnostyki zaplanuje nasz nowy uśmiech i na tej podstawie ustali plan działania najbardziej odpowiedni dla danego pacjenta. Ten tekst ma jedynie za zadanie zobrazować różnice między najczęściej oferowanymi obecnie metodami.

A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, umów się na konsultację z naszym Opiekunem Pacjenta.

Wojciech Fąferko

Lekarz implantolog

Lekarz stomatolog z prawie 20-letnim doświadczeniem, założyciel i dyrektor medyczny sieci gabinetów skupiających się na leczeniu implantologicznym. Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej. Odbył staż podyplomowy, m.in. na Katedrze Chirurgii Stomatologicznej. Absolwent studiów podyplomowych na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem z europejskim tytułem implantologa oraz student Master in Oral Implantology. Ukończył dwuletnie studia podyplomowych na New York College of Dentistry oraz na Uniwersytecie w Sienie we Włoszech z tytułem Master of Prosthodontics.

 wojtek@faferko.pl  https://implantystomatologiczne.pl/o-lekarzu/