Rola witaminy D3 w integracji implantów – to musisz wiedzieć o suplementacji!

Czy wiesz, że suplementacja witaminy D3 to jedno z ważniejszych zaleceń przed i pozabiegowych? Spodziewałeś się, że witamina D może mieć aż tak duże znaczenie w leczeniu implantologicznym? Dziś opowiem Ci trochę o tej niezwykle ważnej dla nas substancji i o tym, jak wpływa ona na proces leczenia implantologicznego.

Witamina D w organizmie – na co ma wpływ „witamina słońca”?

Witamina D to jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, mająca ogromny wpływ na zdrowie człowieka. Odpowiada m.in. za regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, czyli wyrównywanie stosunku wapnia do fosforu w organizmie. Wpływa również na wchłanianie wapnia w jelicie, a co za tym idzie, wzmacnia odporność oraz mineralizuje zęby i kości. Zmniejsza też ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Witamina D3 bierze udział w ponad 200 reakcjach metabolicznych. Bez tej witaminy reakcje te nie mogą się odbywać. Dlatego jej niedobór upośledza całe łańcuchy metaboliczne i zaburza proces homeostazy, czyli równowagi w organizmie. 

Źródło witaminy D

Najlepszym źródłem witaminy D3 jest światło słoneczne. Kiedy nasza skóra jest wystawiona na działanie promieni słonecznych, wyzwala to naturalną produkcję witaminy D3 w naszym organizmie. Jednak wiele osób nie otrzymuje wystarczającej ekspozycji na światło słoneczne, szczególnie w miesiącach zimowych lub na obszarach o ograniczonym nasłonecznieniu.

Obecnie w krajach uprzemysłowionych, które są usytuowane przeważnie daleko od równika, nawet do 97% ludności ma niedobór witaminy D3. Może trudno w to uwierzyć, ale np. w kraju takim jak Arabia Saudyjska, gdzie słońce pali przez cały rok, 50-80% populacji również ma niedobór! 

Dlaczego jako implantolog zainteresowałem się prawidłowym poziomem witaminy D3 we krwi i dlaczego jest on dla mnie szczególnie ważny?

Jako implantolog zainteresowałem się witaminą D, ponieważ jej prawidłowe stężenie zmniejsza ryzyko powikłań po leczeniu implantologicznym oraz zabiegach odbudowy kości. Potwierdzają to liczne badania naukowe:

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32663271/ – polepszenie integracji implantów z kością
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37091280/ – lepsze efekty odbudowy kości

Ostatnimi czasy również wiele innych chorób, takich jak: cukrzyca typu 2, stwardnienie rozsiane, depresja, otyłość oraz rak jelita grubego, rak piersi i trzustki również zostały powiązane z niedoborem tej witaminy. To spowodowało, że moje zainteresowanie witaminą D3 wzrosło jeszcze bardziej i postanowiłem podzielić się zgromadzoną przeze mnie wiedzą na ten temat.

Odpowiedni poziom witaminy D w organizmie człowieka – jak o niego zadbać?

Postaram się przybliżyć Ci bardziej, co to jest witamina D3 i jak ją wprowadzić w swoje życie, aby było ono lepsze i zdrowsze!

Witamina D to właściwie nie jest jeden rodzaj witaminy, ale grupa 3 witamin. W skład grupy wchodzą:

• witamina D1 (kalcyferol),
• witamina D2 (ergokalcyferol)
• witamina D3 (cholekalcyferol).

D1 występuje w tranie, D2 w roślinach, a D3 jest wytwarzana w skórze ludzi i zwierząt pod wpływem temperatury ciała w ciągu kilku godzin od ekspozycji na promieniowanie UVB.

Tak, jak wcześniej już wspomniałem, witamina D3 bierze udział w ponad 200 reakcjach metabolicznych oraz kontroluje ponad 200 genów! Dlatego niedobór witaminy D rodzi tak poważne skutki zdrowotne, a jej uzupełnienie jest tak zbawienne! Nie działa jednak sama, a w towarzystwie innych składników diety. Dlatego później omówię jak ją suplementować, żeby Ci pomagała, a nie szkodziła.

Witamina D3 najbardziej znana jest z tego, że reguluje homeostazę wapnia i fosforanów, wpływa więc przede wszystkim na jelita, kości i nerki. W jelitach zwiększa wchłanianie wapnia. Jednak przy jego niedoborze pobiera go z kości i wtedy może być szkodliwa dla zdrowia. Dzieje się tak jednak tylko wtedy, kiedy brakuje Ci witaminy K2 oraz innych niezbędnych składników.

Od czego zatem zacząć regulację poziomu wit. D3? 

Zacznij od wykonania badania poziomu witaminy w Twoim organizmie. W laboratorium analitycznym powinieneś zbadać sobie poziom metabolitu 25(OH)D. Jeśli jesteś zdrowy, stężenie witaminy we krwi powinno wynosić między 50-70 ng/ml. Jeśli jesteś na coś chory, poziom powinien być zwiększony do min. 80 ng/ml.

Co zrobić, jeśli po wykonaniu badań okaże się, że masz zbyt niski poziom witaminy D3 w organizmie?

Po pierwsze staraj się korzystać z ekspozycji na światło słoneczne. Jeśli tylko to możliwe staraj się wytworzyć jak najwięcej witaminy D3 samodzielnie. Jest ona najbardziej wartościowa.

Poniżej przedstawię Ci pewne fakty związane z witaminą D3, które warto zapamiętać:

• przedawkowanie witaminy D w wyniku opalania się jest niemożliwe, ponieważ nadmiar witaminy D ulega rozkładowi
• przedawkowanie jej z suplementów jest bardzo trudne
• poziom witaminy D we krwi jest najwyższy w lecie, a najniższy późną jesienią i zimą – w sezonie zachorowań na przeziębienie i grypę. To tylko pokazuje nam, że spadek jej stężenia osłabia naszą odporność
• promieniowanie UVB praktycznie nie przenika przez szyby Twojego domu i samochodu
• nawet słabe filtry słoneczne blokują możliwość wytwarzania witaminy D3
• chroniczny niedobór witaminy D3 wymaga wielu miesięcy suplementacji i opalania się
• osoby otyłe mają większe zapotrzebowanie na witaminę D3
• biorąc prysznic zaraz po opalaniu się (również prysznic samą wodą) zmywamy częściowo wytworzoną na skórze witaminę
• witamina D3 jest nierozpuszczalna w wodzie, ale znakomicie rozpuszczalna w tłuszczach. Dlatego suplementy muszą być zażywane ze zdrowym tłuszczem!

Jakie są inne sposoby zwiększenia witaminy D3 w organizmie oprócz ekspozycji na światło słoneczne?

Aby zadbać o odpowiedni poziom witaminy D3, możesz skorzystać też z poniższych sposobów:

• solarium, ale tylko z lampami UVB lub domowe lampy UVB
• tran z ekologicznych lub dzikich ryb i z krylu
• mięso od zwierząt z wolnego wybiegu (tutaj jednak są małe ilości) oraz ryby (tutaj znów trzeba uważać na metale ciężkie)
• suplementy diety

Jak już wspomniałem wcześniej ryzyko przedawkowania wit. D3 od opalania się nie istnieje. Jest jednak możliwe, jeżeli przyjmiesz mega duże dawki suplementów. Mega duże, czyli 300.000 jednostek w ciągu doby lub regularne przyjmowanie 20000 jednostek przez długi czas.

Co więc robić? Opalać się bez filtrów, suplementować, chodzić na solarium? Ta decyzja należy do Ciebie. Ja mogę Ci jedynie przedstawić fakty oraz podzielić się moim doświadczenie np. z suplementacji, którą sam stosuję.

Co jest bardzo ważne podczas przyjmowania witaminy D3? Przyjmując ją, musisz jednocześnie zażywać witaminy K2, A i E oraz magnez i cynk

Jeśli będziesz przyjmować wyłącznie wit. D3, często połączoną jeszcze z wapniem, to możesz spowodować, że ten wapń trafi do tętnic i spowoduje miażdżycę.

Przejdźmy więc do witaminy K2

Skup się proszę na informacjach, które podam, ponieważ ich zrozumienie jest bardzo istotne dla prawidłowego zaplanowania suplementacji.

Witamina K2 jest kofaktorem dla wit. D3. Kofaktor to substancja wspomagająca działanie innej. Dla wit. D3 innymi kluczowymi kofaktorami są również wit. A i E, magnez i cynk. Ale o nich później.

Witamina K, podobnie jak D, to grupa 3 witamin: K1 (filochinon), K2 (menachinon) oraz K3 (syntetyczna, ona nas nie interesuje).

K1 uczestniczy przede wszystkim w procesie krzepnięcia krwi. W pożywieniu jest jej dużo, organizm ją magazynuje i jej niedobór Ci raczej nie grozi. K2 syntetyzowana jest w niewielkich ilościach przez bakterie jelitowe. Upraszczając jednak, nie potrafimy sami przekształcić wit. K1 w K2. Potrafią to zwierzęta wypasane na łące, dlatego K2 musisz przyjmować z mięsem albo w postaci natto – jest to popularna w Japonii potrawa z fermentowanej soi. To z niej wytwarza się suplementy witaminy K2, MK7.

Co warto jeszcze wiedzieć o wit. K2?

• wspólnie z wit. D3, C, grupą wit. B oraz dietą niskowęglowodanową pomaga organizmowi oczyścić złogi miażdżycowe. Zapewnia więc świetną profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych
• wspólnie z wit. D3 dba o zdrowe kości i zęby
• chroni przed chorobą nowotworową
• opóźnia procesy starzenia

Witaminy D3 + K2 należy zawsze traktować nierozłącznie, bo jedna generuje zapotrzebowanie na drugą i stosowana oddzielnie spowoduje niedobór tej drugiej. Suplementację rozpocznij dopiero po badaniu krwi. Przy poważnym niedoborze, tj. poziom 25(OH)D do 30ng/ml zastosuj dawkę D3 2000IU/kg mc. przez 3 dni. Przez kolejne 3 dni przyjmuj połowę tej dawki. Następnie zażywaj 5000IU wit. D3 dziennie + 100mcg K2.

Jak wspomniałem, przy suplementacji witaminy D ważne są też witamina A i E

Teraz więc kilka słów na temat wit. A i karotenoidów.

Witamina A to nazwa grupy rozpuszczalnych w tłuszczach retinoidów. Jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, narządu wzroku, reprodukcji i komunikacji komórkowej. Odgrywa też kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu serca, płuc, nerek i wielu innych narządów. Pokarmowe źródła zdrowych karotenoidów to przede wszystkim: ciemnozielone warzywa liściaste, takie jak szpinak, boćwina, ale również marchew. Beta-karoten znajduje się również na ogół w wystarczających ilościach w dobrej jakości preparatach multiwitaminowych.

Kolejna witamina, która jest powiązana z funkcjonowaniem wit. D3 to witamina E.

Znana jest przede wszystkim jako przeciwutleniacz, a więc substancja chroniąca komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Odgrywa ona jednak również ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego i wielu innych procesach metabolicznych. Najlepiej przyjmować ją w postaci d-alfa tokoferolu plus miks tokotrienoli w ilości 1000IU dziennie. Jej pokarmowe źródła to m.in. jaja, mięso, dzikie ryby, olej kokosowy, oliwa z oliwek, sałata, szpinak i brokuły.

Podsumowując temat tych 4 witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, warto zapamiętać, że witaminy A, D, E i K nie funkcjonują dobrze bez siebie. Dlatego należy dobrze zaplanować suplementację i rozpocząć ją dopiero po zbadaniu obecnego poziomu tych substancji we krwi. Na rynku dostępne są preparaty, które zawierają odpowiednie proporcje wszystkich tych witamin w jednej kapsułce.

Nie zapominaj też o magnezie i cynku, ponieważ metabolizm wit. D3 ich potrzebuje!

Duże początkowe dawki wit. D3 powodują zwiększone zapotrzebowanie organizmu na magnez. Dlatego należy zwiększyć suplementację cytrynianem magnezu oraz dbać o nawodnienie.

Jak wynika z badań minimalne zapotrzebowanie na magnez u zdrowego dorosłego człowieka, wynikające z potrzeb metabolicznych, wynosi minimum 6 mg/kg mc. dziennie. Przyjmowanie niższych dawek przez dłuższy czas spowoduje niedobór. Dawki witaminy powyżej 10 mg/kg mc dziennie skutkują szybkim uzupełnianiem niedoborów.

Magnez przyjmuj najlepiej w formie cytrynianu magnezu. Rozpuść go w napoju. Bierz od 1 do 3 łyżeczek dziennie, ale koniecznie w dawkach podzielonych, co znacznie zwiększa przyswajalność. 1 łyżeczka to około 375 mg magnezu. Policz więc, ile potrzebujesz go zażyć, aby uzyskać dawkę około 6 mg.kg mc.

Cynk również bierze udział w bardzo wielu procesach metabolicznych. Jest katalizatorem blisko 100 enzymów i odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego, syntezie białek, gojeniu ran, syntezie DNA i podziałach komórkowych. Ponieważ organizm nie ma możliwości jego magazynowania, wymagane jest jego codzienne spożycie celem utrzymania homeostazy. Cynk najlepiej przyjmować w formie pikolinianu cynku w dawce 30 mg dziennie. Jego pokarmowe źródła to mięso, jaja, dzikie ryby, migdały.

Na koniec wspomnę jeszcze o wapniu. Jest on niezbędny do skurczu i rozkurczu naczyń krwionośnych, pracy mięśni, transmisji nerwowej, sygnalizacji wewnątrzkomórkowej oraz do pracy hormonów. Jego poziom we krwi jest bardzo ściśle regulowany i nie zmienia się wraz ze zmianami spożycia. 99% wapnia jest przechowywane w kościach oraz zębach. Jeśli odżywiasz się prawidłowo, to nie potrzebujesz suplementacji wapniem. Jeśli bowiem będziesz go przyjmował wraz z suplementacją wit. D3, ale przy braku odpowiedniej ilości witaminy K2 możesz doprowadzić m.in. do chorób sercowo-naczyniowych. Niedobór wit. K2 spowoduje też, że w razie niedoboru wapń będzie pobierany z kości (w tym z zębów) i będzie się stawał elementem blaszki miażdżycowej.

Optymalna dawka witaminy D i jej rola w organizmie – podsumowanie

Zagadnienie, które poruszyłem to tylko ułamek wiedzy na temat prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiednie gojenie się ran pozabiegowych, brak stanów zapalnych, wysoka odporność organizmu – to wszystko są czynniki sukcesu w zabiegach, które na co dzień wykonuję. Dlatego tak bardzo potrzebuję również Twojej pomocy, aby stworzony plan leczenia udało się bezproblemowo wdrożyć w życie. Pamiętaj: sukces leczenia jest sumą szczegółów. Szczegółów, na które ja zwracam uwagę, ale o których i Ty powinieneś wiedzieć i pamiętać.

Rozważasz możliwość wszczepienia implantów stomatologicznych? Zapraszam Cię na bezpłatną rozmowę z Opiekunem Pacjenta.

‍

Wojciech Fąferko

Lekarz implantolog

Lekarz stomatolog z prawie 20-letnim doświadczeniem, założyciel i dyrektor medyczny sieci gabinetów skupiających się na leczeniu implantologicznym. Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej. Odbył staż podyplomowy, m.in. na Katedrze Chirurgii Stomatologicznej. Absolwent studiów podyplomowych na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem z europejskim tytułem implantologa oraz student Master in Oral Implantology. Ukończył dwuletnie studia podyplomowych na New York College of Dentistry oraz na Uniwersytecie w Sienie we Włoszech z tytułem Master of Prosthodontics.

 wojtek@faferko.pl  https://implantystomatologiczne.pl/o-lekarzu/