Zalecenia przed wszczepieniem implantu zęba i zalecenia po zabiegu implantacji dla pacjenta

Mam dla Ciebie niezwykle ważną wskazówkę. Nie wszczepiaj implantów jeśli tego nie przeczytasz! W tym artykule dowiesz się dokładnie o tym jak się przygotować do leczenia implantologicznego. Jeśli zdarzyło Ci się przeczytać inne artykuły na tej stronie, to pewnie już wiesz, że sam zabieg wszczepienia pojedynczego implantu jest krótki, ponieważ trwa zwykle nie więcej niż 15-20 minut. Jednak aby zakończył się powodzeniem, Twoja jama ustna i organizm muszą być na niego przygotowane. W zależności od rozległości zabiegu i od tego, co dokładnie będzie u Ciebie wykonywane – czynności, które będziesz musiał wykonać przed zabiegiem będą inne. W tym tekście omówię różne przypadki, aby pozwolić Ci łatwo rozeznać się w tym, co akurat Ciebie może w niedalekiej przyszłości dotyczyć i czego należy przestrzegać.

Zalecenia na podstawie faktów naukowych i doświadczeń

Całość zaleceń podzieliłem na 2 części: zaleceń przed i po zabiegowych, ponieważ to, czego trzeba pilnować po zabiegu jest równie ważne, jak prawidłowe przygotowanie się do niego. Od razu nadmienię, że nie są to czynności trudne czy skomplikowane, ale bardzo istotne dla całego procesu leczenia.

Na początku chcę też mocno zaakcentować fakt, iż wiedza zawarta w tym opracowaniu oparta jest na faktach naukowych oraz wieloletnich doświadczeniach moich oraz członków mojego zespołu. Nie traktuj jej jednak jako porady medycznej. W każdym przypadku konieczności zażycia jakiegokolwiek leku, skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym.

Muszę też nadmienić, iż z czasem wraz z rozwojem ogólnej wiedzy medycznej oraz stomatologii zalecenia te mogą ulegać zmianie. Być może jesteś moim dawnym pacjentem i nie obejmowały Cię one, gdy Ty miałeś zabieg. Cały świat się rozwija i my razem z nim. Dlatego w różnych procedurach i postępowaniach następują zmiany.

To tyle tytułem wstępu. Zacznijmy od przyjrzenia się zaleceniom przed zabiegiem implantologicznym.

Zalecenia przedzabiegowe przy wszczepieniu implantów zębowych

Po pierwsze, jeśli Twoje zęby nie będą w trakcie zabiegu usuwane, musisz zadbać o ich stan przed zabiegiem. Bakterie zlokalizowane w kamieniu nazębnym, ubytkach próchnicowych lub kieszonkach zębowych w przypadku choroby periodontologicznej mogą w znaczący sposób pogorszyć wyniki leczenia.

Przeprowadzenie u pacjenta higienizacji 

Zwykle moim pierwszym zaleceniem jest przeprowadzenie u pacjenta higienizacji zębów w okresie 2-4 tygodni poprzedzających zabieg. Jeżeli wokół zębów pacjenta występuje stan zapalny, to 4 tygodnie przed zabiegiem pacjent powinien mieć przeprowadzoną higienizację połączoną z kiretażem, przeprowadzoną przez periodontologa.

Następnie, po higienizacji konieczna jest kontrola lekarza stomatologii zachowawczej celem wyleczenia zębów, które tego wymagają. 2 tygodnie przed zabiegiem konieczna jest wizyta kontrolna, aby stany zapalne na dzień zabiegu były maksymalnie wyprowadzone. W wyjątkowych przypadkach, gdy stany zapalne w jamie ustnej nie zostały wystarczająco wyleczone, zabieg jest przesuwany. Wszystko w imię zasady, że zdrowie pacjenta i bezpieczeństwo zabiegu jest dla nas najważniejsze.

Suplementacja witaminą D3

Drugim ważnym zadaniem przygotowawczym jest suplementacja witaminą D3. Witamina D to jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, która ma ogromny wpływ na zdrowie człowieka. Odpowiada między innymi za regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, czyli wyrównywanie stosunku wapnia do fosforu w organizmie. Wpływa również na wchłanianie wapnia w jelicie, a co za tym idzie wzmacnia odporność oraz mineralizuje zęby i kości.

Dlaczego poziom witaminy D3 we krwi jest dla mnie szczególnie ważny? Ponieważ jej prawidłowe stężenie zmniejsza ryzyko powikłań po leczeniu implantologicznym oraz zabiegach odbudowy kości. Ostatnimi czasy wiele innych chorób takich jak cukrzyca typu 2, stwardnienie rozsiane, depresja, otyłość oraz rak jelita grubego, rak piersi i trzustki również zostały powiązane z niedoborem tej witaminy.

Jakie są wartości referencyjne witaminy D3?

Według polskich norm pożądana i rekomendowana jej wartość wynosi powyżej 30ng/ml dla dzieci i dorosłych. Dolna norma zawiera się w przedziale 10-30 ng/ml, natomiast ciężki niedobór witaminy D to poniżej 10 ng/ml.

Amerykańskie Towarzystwo Endokrynologiczne uznało poziom wit. D3 między 40 a 60 ng/ml jako niezbędny, aby tkanki miękkie mogły prawidłowo funkcjonować. Nieco wyższy jest on dla kości. Dlatego uznajemy poziom profilaktyczny metabolitu 25 (OH) na poziomie 50-70 ng/ml jako idealny do długotrwałego utrzymywania we krwi.
Przed zabiegiem implantologicznym zalecamy zbadanie poziomu wit. D3 w laboratorium analitycznym. Zalecamy również suplementację wit. D3 w ilości 8-10.000 jednostek dziennie. Dobrze rozpocząć suplementację minimum 10-14 dni przed zabiegiem i kontynuować zażywanie połowy dawki przez kolejne 3 miesiące po zabiegu. A najlepiej do końca życia. Wpłynie to pozytywnie nie tylko na powodzenie zabiegów implantologicznych, ale również na cały Twój organizm.

Przyjęcie odpowiednich leków przed zabiegiem implantologicznym

Trzecim ważnym aspektem zaleceń przed zabiegiem jest przyjęcie odpowiednich leków bezpośrednio przed nim. W naszym gabinecie na 1 dobę przed zabiegiem zalecamy 1g Azytromycyny doustnie wieczorem (jednorazowo). Jest to lek działający immunomodulująco. Oznacza to, że zmniejsza stan zapalny i poprawia gojenie kości.

Azytromycyna działa w organizmie około 4-6 dni po podaniu, poprzez wyciszanie stanów zapalnych i ma na celu jak najszybsze przejście z fazy stanu zapalnego po zabiegu do fazy reparacji. Warto wiedzieć, że stan zapalny utrzymujący się powyżej 5 dni powoduje dużo gorsze przebudowy kości, a tego nie chcemy.

Trzecim ważnym aspektem zestawu zaleceń przed zabiegiem jest przyjęcie odpowiednich leków bezpośrednio przed nim. W naszym gabinecie na 1 dobę przed zabiegiem zalecamy przyjęcie 1g Azytromycyny doustnie wieczorem (jednorazowo). Jest to lek działający immunomodulująco. Oznacza to, że zmniejsza stan zapalny i poprawia gojenie kości.

Azytromycyna działa w organizmie około 4-6 dni po podaniu. Posiada właściwości wyciszające stany zapalne i ma na celu jak najszybsze przejście z fazy stanu zapalnego po zabiegu do fazy reparacji. Warto wiedzieć, że stan zapalny utrzymujący się powyżej 5 dni powoduje dużo gorsze przebudowy kości, a tego nie chcemy.

Zażycie witaminy C przed zabiegiem implantów

Kolejnym zaleceniem jest zażycie witaminy C w dawkach 1000 mg na 5 dni przed zabiegiem z kontynuacją 4-6 tygodni po zabiegu, czyli w pierwszej fazie gojenia kości. Ma to dobry wpływ na produkcję kolagenu, który wspomaga proces odbudowy kości.

Jakie jeszcze leki należy zażyć przed zabiegiem implantologicznym już w dniu zabiegu?

Niezależnie od rozległości zabiegu zalecamy skojarzoną profilaktykę przeciwbólową polegającą na zażyciu 3 różnych leków działających na inny typ receptorów bólowych.

Są to:

Paracetamol – 1g – 2 godziny przed zabiegiem

Ibuprofen (np. Ibuprom) – 400mg – 1 godzina przed zabiegiem

Nimesulid (np. Nimesil) – 100mg – 1 godzina przed zabiegiem 

Zażycie leków z tych 3 grup powoduje, że blokujemy różne receptory bólowe już przed zabiegiem. Jest to bardziej skuteczne niż pobudzenie ich naszym działaniem, a dopiero później blokowanie ich. Poza tym Paracetamol jest czystym lekiem przeciwbólowym, a Ibuprom i Nimesil to tzw. NLPZ-ty, czyli niesterydowe leki przeciwzapalne. Oprócz działania przeciwbólowego mają one również działanie przeciwzapalne, dlatego ich zażywanie powinno być kontynuowane również po zabiegu. Jak dokładnie je dawkować wspomnę w dalszej części tego tekstu.

Kolejnym lekiem, który należy zażyć przed zabiegiem jest antybiotyk. 30-60 minut przed zabiegiem pacjent musi zażyć 2g Amoksycyliny.  Podawanie antybiotyku wcześniej jest uzasadnione w przypadkach dużego stanu zapalnego przyzębia, zmian zapalnych w zatokach przy sinus liftach, czyli podniesieniu dna zatoki szczękowej oraz przy przetokach ropnych – wówczas zaczynamy zażywanie antybiotyku tydzień przed. 

Przy zmianach ropnych musimy dodatkowo zastosować Metronidazol – w zależności od pacjenta dawkujemy 250 lub 500 mg co 8 godzin. Zaczynamy 2 dni przed zabiegiem i kontynuujemy 7 dni po. Pamiętajmy, że wszystko to jest dokładnie omawiane z każdym pacjentem, a dodatkowo nasze Opiekunki Pacjenta przypominają naszym pacjentom o każdej z tych czynności i odpowiadają na bieżąco na każde pytanie. Wszystko po to, aby pacjent czuł się zaopiekowany i spokojny, a nie zagubiony w ilości zaleceń.

Stabilizacja chorób ogólnych

Ważnym aspektem przed zabiegowym jest także konieczność ustabilizowania chorób ogólnych – przede wszystkim cukrzycy, zaburzeń tarczycy oraz chorób układu sercowo-naczyniowego. Bezwzględnie podczas konsultacji należy również poinformować lekarza o przyjmowaniu leków rozrzedzających krew, ponieważ przy większości zabiegów konieczne będzie ich odstawienie, oczywiście w porozumieniu z lekarzem prowadzącym.

Bardzo ważne jest również poinformowanie o zażywaniu leków wpływających na metabolizm kości, np. bisfosfoniany. Są to leki stosowane u kobiet w leczeniu osteoporozy oraz po nowotworach piersi. Wykonywanie zabiegów podczas ich zażywania jest niemożliwe. 

Jeśli w trakcie zabiegu będziemy pobierać krew w celu utworzenia tzw. PRFu, w dzień poprzedzający zabieg zalecamy wypicie przynajmniej 2,5-3 litrów wody (nie płynów). Ułatwi nam to pobranie odpowiedniej ilości krwi przed zabiegiem.

Zakaz palenia papierosów przed zabiegiem implantologicznym

Ostatnim, ale jednym z najważniejszych zaleceń przed zabiegowych jest zakaz palenia papierosów już na długo przed zabiegiem. Palenie papierosów jest jednym z głównych czynników pogarszających proces gojenia się tkanek. Jeśli pacjent pali papierosy, a chciałby polepszyć szanse na pozytywny efekt zabiegu, to należy przestać palić na min. 2-3 MIESIĄCE przed zabiegiem.

Zaprzestanie palenia na kilka dni przed może wręcz pogorszyć rokowanie. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ papierosy, jak każda używka powodują efekt odstawienny. Następuje nagłe zwiększenie ilości wydzielanego śluzu, który dodatkowo jest dużo gęstszy. Sprawia to, że organizm jest w dużym stresie, a to znacznie pogarsza gojenie. Dlatego zasada jest prosta. Jeśli decydujesz się na zabieg implantologiczny to zrezygnuj z palenia, a Twój organizm Ci za to podziękuje. Dodatkowym efektem ubocznym tego zalecenia przed zabiegowego jest to, że niektórym z pacjentów dzięki niemu udało się całkowicie rzucić palenie. Dlatego właśnie tak ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza. 

Zalecenia po wszczepieniu implantów zębowych dla pacjenta

Tutaj również w zależności od rozległości zabiegu postępowanie bezpośrednio po zabiegu będzie inne. Poniżej przedstawiam tylko zbiór najczęstszych zaleceń mających wpływ na prawidłowe gojenie dziąseł i szczęki. 

Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne

Zacznijmy od stosowania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Ich zażywanie zgodnie z zaleceniami lekarza jest obligatoryjne, niezależnie od „odczucia” bólu przez pacjenta, a także od rozległości zabiegu. Wpływają one na pozabiegową reakcję organizmu, ale również na gojenie się tkanek. Są to najczęściej leki przeciwbólowe – Nimesulid 100 mg 2x dziennie oraz Paracetamol 500 mg 2 lub 3x dziennie, które należy zażywać przynajmniej 3 dni po zabiegu. Gdyby ból utrzymywał się pomimo ich zażywania, to możemy dołożyć jako 3 cegiełkę Pyralginę (do 3000 mg/dobę). W wyjątkowych sytuacjach dodajemy Tramal w ilości 100-150 mg/dobę.

Najważniejsze w profilaktyce przeciwbólowej jest zażycie miksu leków przeciwbólowych przed zabiegiem. Jeśli organizm się nimi “wysyci”, po zabiegu leki będą potrzebne w znacznie mniejszych dawkach. Co podkreślam, bardzo ważne jest również zażywanie ich konsekwentnie przez minimum 3 dni po zabiegu. To pozwoli nam zminimalizować ryzyko stanu zapalnego po wszczepieniu implantu.

Antybiotyki po zabiegu implantologicznym

Kolejną grupą leków przyjmowanych po zabiegu są antybiotyki. Przy zwykłych implantacjach wystarczy antybiotyk przedzabiegowo i miejscowo w trakcie zabiegu. Przy sinus liftach oraz odbudowach kości stosujemy antybiotyk łącznie przez 7 dni. Przy zmianach ropnych konieczne jest dodatkowo zażywanie Metronidazolu w dawce 250-500 mg 3 razy dziennie przez kolejne 7 dni po zabiegu.

Podniesienie dna zatoki szczękowej

W kategorii leków mamy jeszcze zalecenia dodatkowe przy podniesieniu dna zatoki szczękowej. Oprócz wcześniej podanych leków przy zabiegu sinus liftu stosujemy dodatkowo 2 następujące środki:

1. Xylogel 0,05%  – aerozol do nosa. Jego celem jest obkurczenie śluzówki nosa i zatok.

Stosowanie: 1 aplikacja co 6 godzin przez tydzień do każdego otworu nosowego.

2. Drugi lek to steryd, którego celem jest obniżenie obrzęków. Możemy zastosować

Nasonex – 0,5mg/g

Stosowanie: 2 aplikacje do każdego otworu nosowego co 12 godzin przez tydzień. Stosujemy go 15 minut po zaaplikowaniu Xylogelu, aby śluzówka była obkurczona i steryd mógł penetrować bez problemu dno zatoki szczękowej.

Jeśli podczas badania przed zabiegiem lekarz stwierdzi duże zmiany przerostowe w zatokach lub przyścienne zgrubienia, wówczas może zalecić zażywanie aerozoli już 5 dni przed zabiegiem. Jeśli stwierdzi również, iż ujście z zatoki do nosa jest wąskie (poniżej 3 mm) to może skierować pacjenta na zabieg FESS do laryngologa. Zwłaszcza kiedy planowany jest większy sinus lift, jak pod 3-4 implanty. Przy zabiegach podnoszenia dna zatoki szczękowej, poza regularnym stosowaniem odpowiednich leków, należy unikać wzrostu ciśnienia w nosie. Unikamy więc wydmuchiwania nosa, kichania przy zamkniętych ustach, kasłania, parcia, schylania głowy poniżej linii bioder czy dźwigania. W przypadku lotu samolotem należy o tym uprzedzić lekarza i zapytać o taką możliwość i ewentualne konsekwencje jakie mogą się pojawić w wyniku zmian ciśnienia podczas lotu. Ogólnie zaleca się 2 tygodnie po zabiegu sinus liftu nie latać samolotem. Po zabiegu staraj się trzymać głowę powyżej ciała. Podczas pierwszej nocy śpij na dwóch lub nawet większej ilości poduszek. Ma to na celu poprawienie drożności dróg oddechowych oraz zminimalizowanie ryzyka wystąpienia odmy.

Suplementacja witaminy C po zabiegu wszczepienia implantów

Po zabiegu kontynuujemy suplementację wit. C w dawce 1000mg na dobę przez 4-6 tygodni oraz przyjmowanie wit. D3 w ilości 4-5.000 jednostek dziennie przez 3 miesiące, a najlepiej do końca życia. W pierwszych miesiącach mamy do czynienia z ważną fazą gojenia kości, a uzupełnienie obu tych witamin wesprze nasz organizm w tych czynnościach

Higiena jamy ustnej po zabiegu implantacji

Kolejną z czynności po zabiegowych jest higiena jamy ustnej po zabiegu. Niezależnie od rozległości zabiegu musimy o nią zadbać. Pozostałe zęby, nie objęte zabiegiem, wymagają standardowej opieki, czyli szczotkujemy je normalną szczoteczką, pastą oraz nitkujemy omijając miejsce implantacji.

Okolica zabiegu wymaga specjalnej troski. Przez pierwsze 7-10 dni obowiązuje zakaz szczotkowania, dotykania, masowania oraz uciskania okolicy zabiegowej. Należy też pamiętać, aby w żadnym wypadku nie podciągać wargi czy policzka w celu obejrzenia szwów. Może to spowodować rozszczelnienie brzegów rany i infekcję. Badanie szwów językiem czy uciskanie policzka od zewnątrz również może wpłynąć negatywnie na gojenie.

Higiena w miejscu zabiegu polega na płukaniu jamy ustnej. Wykonujemy je wprowadzając płyn do jamy ustnej i utrzymując go przez 30 sekund w kontakcie z raną i miejscem wstawienia implantu, bez mechanicznego płukania płynem. Używamy w tym celu płukanki z chlorheksydyną (Eludril, Paroex, Perio-Aid, Meridol, Curasept) przynajmniej 2x dziennie.

Po usunięciu szwów po około 2 tygodniach od zabiegu chirurg poinformuje Cię o ewentualnych dodatkowych zaleceniach.

Dieta płynna i miękka

Ważna jest również dieta. Aby uniknąć uszkodzenia delikatnej okolicy zabiegu zalecana jest dieta płynna i miękka. W pierwszych dobach powinna ona być chłodna lub letnia. Należy unikać gorących płynów i pokarmów. Picie przez słomkę oraz palenie papierosów, czyli aktywności związane z tworzeniem podciśnienia w jamie ustnej są zabronione. Należy również powstrzymać się od alkoholu przez co najmniej 7 dni. 

Przydatne będą również zimne okłady, które stosujemy zgodnie z zaleceniami lekarza. Przez pierwsze 48 godzin po wszczepieniu implantów miejsce pozabiegowe należy jak najczęściej schładzać za pomocą zimnego okładu. Zaleca się trzymać go przez 15 minut, a następnie odstawić na kolejne 15 minut i później powtarzać te czynności. Zimny okład ma działać przeciwobrzękowo dla tkanek policzka, ale bardzo ważną rzeczą jest to, aby nie uciskać miejsca zabiegu zimnym okładem. Musimy więc przykładać go delikatnie.

Kolejnym zaleceniem po zabiegowym jest ograniczenie wysiłku fizycznego. Przez pierwsze 2 tygodnie po zabiegu należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, korzystania z sauny, basenu, masaży, a także seksu oralnego. Powinno się również spać na stronie zdrowej, nie przykrywać oraz nie ogrzewać okolicy zabiegu.

Ogólne zalecenia po zabiegu wszczepienia implantu zęba

Jeśli Twoje tymczasowe uzupełnienie protetyczne będzie Cię uwierać lub przeszkadzać, to jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. Szwy należy usunąć w przedziale czasu od 7 do 21 dni od zabiegu. W tym celu należy umówić się na wizytę kontrolną w gabinecie. Jeśli poczujesz fragmenty ciała obcego w ustach lub nosie albo przepisane leki nie przynoszą ulgi – skontaktuj się z lekarzem, Opiekunem Pacjenta lub gabinetem w którym przeprowadzany był zabieg. Po zabiegu może się utrzymywać niewielkie krwawienie, co nie powinno wzbudzać Twojego niepokoju. Jeśli jest ono obfite lub utrzymuje się przez dłuższy czas, należy również skontaktować się z gabinetem. Po zabiegach chirurgicznych może również wystąpić spora opuchlizna, obrzęk, a także skóra może przybierać różne odcienie. Objawy te najczęściej mijają po upływie około 7 dni od zabiegu i są szczególnie nasilone przy zabiegach odbudowy kości. Dlatego warto zadbać o możliwość spędzenia tego czasu w spokoju, najlepiej wyłączając się z pracy. 

Jeśli zaś implanty były od razu obciążone natychmiastowymi zębami, należy unikać żucia i gryzienia pokarmów przez okres przynajmniej 8 tygodni, aby nie powstały stany zapalne. 

Znacie już więc zalecenia przed i po zabiegowe, które mają ogromny wpływ na pomyślną realizację całego procesu leczenia. Przygotowanie do zabiegu jest bardzo ważne i ma naprawdę spory wpływ na sukces końcowy. Podobnie dbanie pozabiegowe o ranę, ale również całe nasze ciało. Wysypianie się, ruch fizyczny, odpowiednia dieta – to wszystko są czynniki, które mają wpływ na nasze zdrowie, w tym oczywiście na zęby. Dlatego pamiętajcie! Ściśle przestrzegajcie zaleceń i dbajcie o siebie przed i po zabiegu, abyście mogli bezproblemowo cieszyć się swoim nowym pięknym uśmiechem. Uśmiechem, który jest efektem zaangażowania i pracy ogromnego zespołu ludzkiego, w tym również Ciebie!

To już wszystko w tym artykule. Pamiętajcie, że zawsze możecie skonsultować swój przypadek z naszymi Opiekunkami Pacjenta, zapisując się na konsultację.

Wojciech Fąferko

Lekarz implantolog

Lekarz stomatolog z prawie 20-letnim doświadczeniem, założyciel i dyrektor medyczny sieci gabinetów skupiających się na leczeniu implantologicznym. Absolwent Śląskiej Akademii Medycznej. Odbył staż podyplomowy, m.in. na Katedrze Chirurgii Stomatologicznej. Absolwent studiów podyplomowych na Uniwersytecie J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem z europejskim tytułem implantologa oraz student Master in Oral Implantology. Ukończył dwuletnie studia podyplomowych na New York College of Dentistry oraz na Uniwersytecie w Sienie we Włoszech z tytułem Master of Prosthodontics.

 wojtek@faferko.pl  https://implantystomatologiczne.pl/o-lekarzu/